تعیین تأثیر مداخله آموزش سلامت مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده به منظور ارتقاء فعالیت جسمانی در زنان رابط مراکز بهداشتی درمانی شهرستان شوشتر

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت، مرکز تحقیقات بهداشت عوامل اجتماعی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.

2 دکترای فیزیوتراپی و توانبخشی، استادیار گروه بهداشت عمومی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی بر مؤثر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.

3 دکترای تخصصی آموزش بهداشت، مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران.

4 استادیار، گروه آمار و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.

5 دکترای تخصصی آموزش بهداشت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی بر مؤثر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

مقدمه: فعالیت بدنی به عنوان جزء کلیدی سبک زندگی سالم در زنان، کم‎تر از حد لازم است. مداخلات آموزشی سلامت، مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‎ریزی شده در ارتقاء این رفتار مؤثر است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر مداخله آموزش سلامت مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده به منظور ارتقاء فعالیت جسمانی در زنان رابط مراکز بهداشتی درمانی شهرستان شوشتر انجام شد.
روش‌کار: این مطالعه مداخله‌ای در سال 1394 بر روی 110 نفر از رابطین بهداشتی مراکز بهداشتی درمانی شهرستان شوشتر انجام شد. افراد به‎ روش تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شدند. داده‎ها توسط پرسشنامه جمعیت‎شناختی، پرسشنامه نظریه رفتار برنامه‎ریزی شده، مقیاس بین‎المللی فعالیت‌بدنی و آزمون ضربان قلب (توسط دستگاه Polar) گردآوری شد. مداخله شامل سه جلسه آموزشی مبتنی بر سازه‎های نظریه و یک برنامه سه ماهه فعالیت‌بدنی بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم‎افزار آماری SPSS (نسخه 19) انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: اجرای برنامه آموزشی نظریه‎محور باعث ارتقاء سازه‎های نگرش نسبت به رفتار، ادراک کنترل رفتاری، قصد، فعالیت‌بدنی و کاهش شاخص هزینه فیزیولوژی در گروه آزمون در 3 ماه پس از مداخله شد (05/0p<). اما در گروه کنترل هیچ تغییر معناداری وجود نداشت (05/0<p). همچنین بعد از مداخله، سازه هنجارهای انتزاعی در دو گروه، تفاوت معناداری نداشت (05/0<p).
نتیجه‌گیری: مداخله آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه‎ریزی شده باعث ارتقاء فعالیت‌بدنی و کاهش شاخص هزینه فیزیولوژی در رابطین بهداشتی می‌شود. همچنین طراحی و ارزشیابی برنامه‎های آموزشی نظریه‎محور در زمینه افزایش رفتارهای بهداشتی در این گروه هدف ضروری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of health education intervention based on the theory of planned behavior to promote physical activity in women's health volunteers of Shushtar health centers

نویسندگان [English]

  • Khadijeh Jafarpour 1
  • Ali Asghar Arastoo 2
  • Zeinab Gholammnia Shirvani 3
  • Omol Saki 4
  • Marzieh Araban 5
1 M.Sc. student in Health education, Social Determinants of Health Research center, Faculty of Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran.
2 PhD of Physiotherapy and Rehabilitation, Assistant professor, Department of Public Health, Social Determinants of Health Research center, Faculty of Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran.
3 Ph.D of Health education, Medical Sciences Education Promotion and Studies Center, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran.
4 Assistant professor, Department of Statistics and Epidemiology, Faculty of Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran.
5 Ph.D of Health education, Social Determinants of Health Research center, Faculty of Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Introduction: The amount of physical activity as a key component of a healthy lifestyle is low than necessary in women. Health educational interventions based on the theory of planned behavior (TPB) are effective in promotion of physical activity. This study was performed with aim to evaluate the effect of health educational interventions based on the theory of planned behavior to promote physical activity in women's health volunteers of Shushtar health centers.
Methods: This interventional study was performed on 110 health volunteers of Shushtar health centers in 2015. The subjects were randomly assigned into two groups of control and intervention. Data were collected by the questionnaire of demographic characteristics, TPB scale, International Physical Activity Questionnaire and heart rate test (by Polar device). The intervention included three educational sessions and one three-month physical activity program. Data were analyzed by SPSS software (version 19). PResults: Conducting the health educational program based on TPB led to increased attitude toward the behavior, perceived behavioral control, intention, physical activity and decreased physiological cost index (PCI) 3 months post-intervention in case group (P<0.001). But, no significant changes occurred in control group (P>0.05). Also, subjective norms had no significant change in two group at post-intervention (P>0.05).
Conclusion: Conducting the health educational program based on TPB results in improving physical activity and PCI in health volunteers. It is necessary to design and evaluate educational programs based on theory to increase healthy behaviors in these community.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Physical Activity
  • Physiological cost index
  • theory of planned behavior
  • Health volunteer

مراجع

  1. Soheili F, Alizadeh S, Hassani M, Bastami P. The pathologic assessment of breast masses, before and after menopause. Iran Obstet Gynecol Infertil 2013; 16(68):21-7. (Persian).
  2. Karimi A, Moradi Z, Sayehmiri K, Delpisheh A, Sayehmiri F. Investigation of 1 to 10-year survival of breast cancer in Iranian women: a systematic review and meta-analysis. Iran Obstet Gynecol Infertil 2016; 19(22):17-25. (Persian).
  3. Adjogatse D, Thanopoulou E, Okines A, Thillai K, Tasker F, Johnston SR, et al. Febrile neutropaenia and chemotherapy discontinuation in women aged 70 years or older receiving adjuvant chemotherapy for early breast cancer. Clin Oncol 2014; 26(11):692-6.
  4. Jensen JD, Cold S, Nielsen MH, Jylling AM, Søe KL, Larsen LB, et al. Trends in breast cancer in the elderly in Denmark, 1980-2012. Acta Oncol 2016; 55(Suppl 1):59-64.
  5. Extermann M, Balducci L, Lyman GH. What threshold for adjuvant therapy in older breast cancer patients? J Clin Oncol 2000; 18(8):1709-17.
  6. Litvak DA, Arora R. Treatment of elderly breast cancer patients in a community hospital setting. Arch Surg 2006; 141(10):985-90.
  7. de Glas NA, Kiderlen M, de Craen AJ, Hamaker ME, Portielje JE, van de Velde CJ, et al. Assessing treatment effects in older breast cancer patients: systematic review of observational research methods. Cancer Treat Rev 2015; 41(3):254-61.
  8. Benevento R, Santoriello A, Gambardella A, Mocerino C, Perna G, Gambardella C, et al. The role of sentinel node biopsy (SNB) in elderly breast cancer patients. BMC Geriat 2010; 10(1):A3.
  9. Valassiadou K, Morgan DA, Robertson JF, Pinder SE, Cheung KL. Successful management of elderly breast cancer patients treated without radiotherapy. World J Surg Oncol 2007; 5:62.
  10. Li JJ, Yu KD, Di GH, Shao ZM. Clinicopathological features and treatment sensitivity of elderly Chinese breast cancer patients. Oncol Lett 2010; 1(6):1037-43.
  11. Rocco N, Iannone L, Rispoli C, De Vito D, Accurso A. Early breast cancer in elderly women: surgery or primary endocrine therapy? BMC Geriat 2010; 10(1):A31.
  12. Malik MK, Tartter PI, Belfer R. Undertreated breast cancer in the elderly. J Cancer Epidemiol 2013; 2013:893104.
  13. Dimitrakopoulos F, Kottorou A, Antonacopoulou AG, Makatsoris T, Kalofonos HP. Early-stage breast cancer in the elderly: confronting an old clinical problem. J Breast Cancer 2015; 18(3):207-17.
  14. Mousavi SM, Montazeri A, Mohagheghi MA, Jarrahi AM, Harirchi I, Najafi M, et al. Breast cancer in Iran: an epidemiological review. Breast J 2007; 13(4):383-91.
  15. Villari SA, Famà F, Scarfò P, Pollicino A, Florio MG. Tailored surgery in elderly patients with breast cancer: our experience. BMC Geriat 2010; 10(Suppl 1):A38.
  16. Wang H, Singh AP, Luce SA, Go AR. Breast cancer treatment practices in elderly women in a community hospital. Int J Breast Cancer 2011; 2011:467906.

Angarita FA, Chesney T, Elser C, Mulligan AM, McCready DR, Escallon J. Treatment patterns of elderly breast cancer patients at two Canadian cancer centers. Eur J Surg Oncol 2015; 41(5):625-34.

مجله زنان، مامایی و نازایی ایران
دوره 19، شماره 37
دی 1395
صفحه 62-74

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار