شیوع کم خونی و عوامل مرتبط با آن در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان مانه و سملقان

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات بیماریهای منتقله بوسیله ناقلین، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران.

2 مربی گروه آموزش بهداشت، مرکز تحقیقات بیماریهای منتقله بوسیله ناقلین، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران.

3 کارشناس اتاق عمل، دانشکده پرستاری شیروان، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران.

4 کارشناس مامایی، مرکز بهداشت مانه و سملقان، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران.

5 کاردان بهداشت، مرکز بهداشت مانه و سملقان، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، بجنورد، ایران

6 استادیار، گروه طب سنتی، دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: کم‌خونی باعث اختلال در سلامت و رفاه در زنان بوده و خطر ابتلا به عوارض جانبی در مادر و نوزاد را افزایش می دهد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مرتبط با کم‌خونی در زنان باردار مراجعه‌ کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان مانه و سملقان انجام شد.
روش کار: این مطالعه مقطعی در سال 1392 بر روی 221 زن باردار مراجعه ‌کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان مانه و سملقان انجام شد. اطلاعات مربوط به خصوصیات فردی، تعداد حاملگی‌ها، زایمان، سن، شغل و سن ازدواج از طریق چک ‌لیست جمع‌آوری شد. هموگلوبین کمتر از 11 گرم در دسی لیتر در سه ماهه اول و 5/10 گرم بر دسی لیتر در سه ماهه دوم به‌عنوان آنمی در نظر گرفته شد. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون‌های کای دو، تی مستقل و ضریب همبستگی انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنادار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: شیوع کم‌خونی مادران مورد مطالعه در هفته 10-6 بارداری 5/17% و در هفته 30-26 بارداری 9/18% بود. میانگین هموگلوبین مادرانی که سابقه کم‌خونی در بارداری قبلی داشتند، کمتر از مادرانی بود که سابقه کم‌خونی در بارداری قبلی نداشتند. بین نوع زایمان قبلی، شغل همسر مادران مورد مطالعه، کم‌خونی در هفته 10-6 بارداری، وزن، شاخص توده بدنی، قد، هموگلوبین و هماتوکریت هفته 10-6 بارداری مادران مورد مطالعه ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده شد (05/0p<). بین سابقه کم‌خونی در بارداری قبلی و کم‌خونی مادران باردار در هفته 10-6 و 30-26 بارداری ارتباط آماری معنی‌داری مشاهده شد (001/0>p).
نتیجه‌گیری: سابقه کم‌خونی و سزارین در بارداری قبلی منجر به افزایش شیوع کم‌خونی می‌شود، همچنین بین وزن و شاخص توده بدنی و میانگین هموگلوبین همبستگی مثبت وجود دارد. لذا انجام اقداماتی توسط مسئولین در زمینه عوامل تأثیرگذار بر کاهش آنمی در جامعه ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prevalence of Anemia and its Related Factors in Pregnant Women referring to health centers of Mane and Samalghan city

نویسندگان [English]

  • Rezvan Rajabzadeh 1
  • Seyed Hamid Hoseini 2
  • Javad Rezazadeh 3
  • Adelehi Baghban 4
  • Mitra Nasiri 5
  • Mohammad Hosein Ayati 6
1 M.Sc. student, Department of Epidemiology, Vector-borne Diseases Research Center, Scholl of Health, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran.
2 M.Sc. student, Department of Epidemiology, Vector-borne Diseases Research Center, Scholl of Health, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran.
3 BSc of Operation Room, Shirvan School of Nursing, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran.
4 BSc of Midwifery, Mane and Samalghan Health Center, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran.
5 Health workers, Mane and Samalghan Health Center, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran.
6 Assistant Professor, Department of Traditional Medicine, School of Traditional Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Anaemia impairs health and well being in women and increases the risk of maternal and neonatal adverse outcomes. So, this study was performed with aim to determine anemia related factors in pregnant women referring to health centers of Mane and Samalqan city.
Methods: This cross-sectional study was performed on 221 pregnant women referred to health centers of Mane and Samalqan city in 2013. Data related to demographic characteristics, parity, gravidity, age, job, and age at marriage were collected via checklist. Hb Results: The prevalence of anemia between pregnant women in this study was 17.5% in 6-10 gestational weeks and 18.9% in 26-30 gestational weeks. Mean of Hb was lower in women who had history of anemia in previous pregnancy than those who didn’t have. There was a statistical significant relationship between previous mode of delivery, husband’s job, anemia in 6-10 gestational weeks, weight, BMI, Height, Hb and hematocrit in 6-10 gestational weeks (P<0.05). Also, there was statistical significant relationship between history of anemia in previous pregnancy and anemia of pregnant women in 6-10 and 26-30 gestational weeks (P<0.05).
Conclusion: A history of anemia and cesarean section in previous pregnancy leads to increased prevalence of anemia. Also, there is a positive correlation between weight and body mass index and mean hemoglobin. Therefore, performing the procedures by the authorities about determinant factors in reducing anemia in the society seems to be necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anemia
  • Health centers
  • Iran
  • pregnancy
  • Prevalence

مراجع

  1. Ellertson C, Elu B, Ambardeker S, Wood L, Carroll J, Coyaji K. Accuracy of assessment pregnancy duration by women seeking early abortion. Lancet 2000; 355(9207):877-81.
  2. Scholl TO. Iron status during pregnancy: setting the stage for mother and infant. Am J Clin Nutr 2005; 81(5):1218S-22S.
  3. Williams WJ, Butler E, Ersler AJ, Lichtman AM. Hematology. 4th ed. New York: McGraw-Hill; 1991.
  4. Khan MM. Effect of maternal anaemia on fetal parameters. J Ayub Med Coll Abbottabad 2001; 13(2):38-41.
  5. Bondevik GT, Lie RT, Ulstein M, Kvale G. Maternal hematological status and risk of low birth weight and preterm delivery in Nepal. Acta Obstet Gynecol Scand 2001; 80(5):402-8.
  6. Cunningham FG, MacDonald PC, Gant NF. Williams Obstetrics. 21st ed. New York: McGrow-Hill/Appleton & Lang; 2001. P. 1038-41.
  7. Levy A, Fraser D, Katz M, Mazor M, Sheiner E. Maternal anemia during pregnancy is an independent risk factor for low birth weight and preterm delivery. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2005; 122(2):182-6.
  8. Stable D, Rankin J. Physiology in childbearing: with anatomy and related Biosciences. 2th ed. Edinburgh: Elsevier Health Sciences; 2005. P. 693.
  9. Asobayire FS, Adou P, Davidsson L, Cook JD, Hurrell RF. Prevalence of iron deficiency with and without concurrent anemia in population groups with high prevalences of malaria and other infections: a study in Cote d'lvoire. Am J Clin Nutr 2001; 74(6):776-82.
  10. Rahbar N, Ghorbani R, Khansoltani S, Rashmekarim M. Prevalence of anemia and some of the related individual factors in the third trimester of the pregnancy in women referred to Semnan University of Medical Sciences Clinics (1999). Koomesh 2000; 1(3):31-8. (Persian).
  11. Safavi SM, Shaikholeslam R, Abdolahi Z, Taghavi M, Sadeghian Sharif S, Sadegh Zadeh A. Assessment of iron and its related factors among Iranian pregnant women. Iran J Epidemiol 2006; 1(4):1-10. (Persian).
  12. Amolae KH, Ehsani MA, Ahmadi D. Prevalence of iron deficiency anemia in full-term pregnant women in Kermanshah (1999). J Kermanshah Univ Med Sci (Behbood) 2001; 5(2):36-42. (Persian).
  13. Hatami H, Rezavi SM, Eftekhar AH, Majlessi F, Sayed Nozadi M, Parizadeh MJ. The textbook of public health. Tehran, Iran: Arjomand Publication; 2002. (Persian).
  14. Barooti E, Rezazadeh Kermani M, Sadeghirad B, Motaghipisheh S, Arabi M, Salahi S, et al. Prevalence of iron deficiency anemia among Iranian pregnant women; a systematic review and meta-analysis. J Reprod Infertil 2010; 11(1):17-24.
  15. Saghafi N, Mihan S, Abrishami F. Assessment of the prevalence of iron deficiency anemia in pregnant women referring to Ghaem hospital. Iran J Obestet Gynrcol Infertil 2015; 18(163):1-7. (Persian).
  16. Mostajeran M, Hassanzadeh A, Toloel AA, Majlessi F, Shariat M, Aghdak P. Prevalence of iron deficiency anemia in unwanted and high risk pregnancies in Isfahan province, Iran. J Health Syst Res 2013; 9(1):66-75. (Persian).
  17. Sanayifar A, Emami Z, Rajabzade R, Sadeghi A, Hosseini SH. The prevalence of anemia and some of its related factors in the pregnant women referred to Bojnurd Health and Treatment Centers, 2014. Sadra Med Sci J 2015; 3(4):235-46. (Persian).
  18. Mobaraki A, Zadeh-Bagheri G, Zandi GK. Prevalence of cesarean section and the related causes in Yasuj city in 2003. Armaghan Danesh 2005; 10(3):53-72. (Persian).
  19. Breymann C. Iron deficiency and anemia in pregnancy: modern aspects of diagnosis and therapy. Blood Cells Mol Dis 2002; 29(3):506-16.
  20. Akbarzadeh M, Alizadeh L, Tabatabaee H, Ramzi M. Comparison of the prevalence of anemia in the first, second and third trimester of pregnancy in a medical and educational center in Shiraz. Sci J Iran Blood Transfus Organ (Khoon) 2011; 8(3):186-94. (Persian).
  21. Bondevik GT, Ulstein M, Lie RT, Rana G, Kvale G. The prevalence of anemia in pregnant Nepali women--a study in Kathmandu. Acta Obstet Gynecol Scand 2000; 79(5):341-9.
  22. Hinderaker SG, Olsen BE, Bergsjo P, Lie RT, Gasheka P, Kvale G. Anemia in pregnancy in the highlands of Tanzania. Acta Obstet Gynecol Scand 2001; 80(1):18-26.
  23. Chang SC, O'Brien KO, Nathanson MS, Mancini J, Witter FR. Hemoglobin concentrations influence birth outcomes in pregnant African-American adolescents. J Nutr 2003; 133(7):2348-55.
  24. Emam GF, Iran MA, Rezaei M. Evaluation of iron status in mothers and their newborns. Med J Hormozgan Univ 2003; 7(3):145-9. (Persian).
  25. Fararoee M, Vakili M, Akbar Tabar Touri M. Assessing prevalence of risk factors among pregnant women referee to health centers in Fars province. Armaghane-danesh 1995; 4(15-19):9-14. (Persian).
  26. Sharifi N, Majlesi F. A survey on iron-deficiency anemia in pregnant women with presentation of an educational program. Zahedan J Res Med Sci 2012; 13(10):42. (Persian).
  27. Navidian A, Tabas EE, Sarani H, Ghalge M, Yaghobinia F. The prevalence of iron-deficiency anemia in the pregnant women referring to health centers in Zahedan. J Reproduct Infertil 2006; 7(2):132-8. (Persian).
  28. Levy A, Fraser D, Katz M, Mazor M, Sheiner E. Maternal anemia during pregnancy is an independent risk factor for low birthweight and preterm delivery. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2005; 122(2):182-6.
  29. Khademi Z, Shahi A, Farshidfar GH, Zare SH, Vaziri F. Prevalence of iron deficiency anemia in pregnant women referred to Shariati hospital in Bandar Abbas, Iran. Bimont J Hormozgan Univ Med Sci 2004; 8(1):27-31. (Persian).
  30. Navidian A, Tabas EE, Sarani H, Ghalge M, Yaghobinia F. The prevalence of iron-deficiency anemia in the pregnant women referring to health centers in Zahedan. J Reproduct Infertil 2006; 7(2):132-8. (Persian).
  31. Pouraram H, Aminpour A, Kalantari N, Golestan B, Abtahi M. Iron deficiency anemia among urban and rural adolescent girls. Payesh 2003; 2(4):267-75. (Persian).
  32. Davaritanha F, Kaveh M, Salehi B. Incidence of anemia in pregnancy and its relationship with maternal characteristics and pregnancy outcome. Hayat 2005; 11(2):23-32. (Persian).
  33. Rasheed P, Koura MR, Al-Dabal BK, Makki SM. Anemia in pregnancy: a study among attendees of primary health care centers. Ann Saudi Med 2008; 28(6):449-52.
مجله زنان، مامایی و نازایی ایران
دوره 18، شماره 171 - شماره پیاپی 171
هفته اول آذر ماه 1394
آذر 1394
صفحه 1-7

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار