رفتارهای تغذیه ای زنان در سه ماهه اول بارداری و ارتباط برخی مشخصات فردی- اجتماعی با آن در مراجعین مراکز بهداشتی - درمانی شهر کرج

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

2 کارشناس ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

3 دانشیار اپیدمیولوژی تغذیه، مرکز تحقیقات علوم تغذیه، دانشکده بهداشت و تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

4 استادیار گروه آمار زیستی، مرکز تحقیقات آموزش علوم پزشکی، دانشکده بهداشت و تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

5 دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، مرکز تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

مقدمه: تغذیه دوران بارداری عامل اصلی در سلامتی مادر و رشد و نمو جنین او می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین رفتار تغذیه ای زنان باردار در سه ماهه اول بارداری و ارتباط برخی مشخصات فردی- اجتماعی با این رفتارها انجام شد.
روش‌کار: این مطالعه مقطعی در سال 1390 بر روی 103 زن باردار 14-8 هفته مراجعه کننده به 4 مرکز بهداشتی-درمانی شهر کرج انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه خود ساخته مشتمل بر 21 سؤال در زمینه رفتار تغذیه ای بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 13) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تعیین ارتباط برخی مشخصات فردی و اجتماعی با رفتارهای تغذیه ای از آزمون های آماری رگرسیون لوجستیک و خطی استفاده شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: حدود نیمی از زنان (4/53%)، بارداری اولشان را سپری می کردند. 71 نفر (69%) از آنان اظهار داشتند که در مورد تغذیه دوران بارداری آموزشی دریافت نکرده اند. میانگین ± انحراف معیار امتیاز رفتار تغذیه ای در کل 2/17± 0/32 و در زمینه برخورد با مشکلات شایع دوران بارداری 2/8 ± 5/18 از محدوده امتیاز قابل کسب 0-100 بود. رفتار تغذیه ای 57 نفر (55%) زنان در کل و 84 نفر (81%) در زمینه برخورد با مشکلات دوران بارداری در حد ضعیف (امتیاز کمتر از 33) بود. یک چهارم از زنان مکمل اسید فولیک در دوران بارداری دریافت نکرده بودند. ارتباط آماری معنی داری بین میانگین نمره کل رفتار تغذیه ای با سطح تحصیلات (020/0=p) و متوسط درآمد ماهانه خانوار (017/0=p) وجود داشت. همچنین بین تعداد بارداری با مصرف اسید فولیک (023/0=p)، بین متوسط درآمد ماهیانه خانوار و دریافت بهینه گروه گوشت و حبوبات و نیز گروه شیر و لبنیات (به ترتیب 001/0=p= 0/014 ،p) ارتباط معنی دار وجود داشت.
نتیجه‌گیری: رفتار تغذیه ای اکثر زنان باردار به ویژه افراد با سطح تحصیلات و درآمد پایین نامطلوب است. همچنین دریافت ناکافی گروه گوشت و حبوبات و گروه شیر و لبنیات در بین افراد دارای درآمد پایین شایع تر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Nutritional Behavior of Women in First Trimester of Pregnancy and Its Relationship with Some Socio-Demographic Characteristics of Whom Referred to Health Centers in Karaj

نویسندگان [English]

  • Sakineh Mohammad Alizadeh Charandabi 1
  • Mahin Kamali Fard 2
  • Mehrangiz Ebrahimi Mamqani 3
  • Mohammad Asghari Jafarabadi 4
  • Fatemeh Omidi 5
1 Assistant Professor of Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.
2 M.Sc. of Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.
3 Associate Professor of Nutrition Epidemiology, Nutritional Sciences Research Center, Faculty of Health and Nutrition, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran
4 Assistant Professor of Biostatistics, Medical Education Research Center, Faculty of Health and Nutrition, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.
5 M.Sc. Student of Nursing, Student Research Center, Faculty of Nursing and Midwifery, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Nutrition during pregnancy is a key factor influencing mother’s health, as well as the growth and development of her fetus. As limited studies have been conducted in this field, we aimed to determine the nutritional behaviors of women in the first trimester of pregnancy and its relationship with some socio-demographic characteristics.
Methods: This cross-sectional study was carried out on 103 pregnant women in 8-14 weeks who referred to four public health centers of Karaj in 2011. Data were collected by a self-made questionnaire consisted of 21 questions about nutritional behavior. Data were analyzed by using statistical SPSS software version 13. Logistic and linear regression statistical tests were used to determine the association between some socio-demographic characteristics and nutritional behaviors. P value less than 0.05 was considered statistically significant.
Results: About half of the women (53.4%) were nulliparous and 71 women (69%) of them stated that they have not received any nutritional education during pregnancy. The Mean ± SD total score of nutritional behavior was 32.0±17.2 and behavior score in dealing with complications during pregnancy was 18.5±8.2 from possible range of 0-100 points. Nutritional behavior of 57 person (55%) and 84 person (88%) in dealing with complications during pregnancy were weak (score less than 33). A quarter of pregnant women had not taken folic acid in this period. There were a significant relationship between total nutritional behavior score with educational level (p=0.020) and average monthly household income (p=0.017). So between number of pregnancy and taking of folic acid (p=0.023), the average family income and the optimal reception of meat and beans, and milk and dairy (p=0.001, 0.014 respectively) relationship were significant.
Conclusion: Nutritional behavior in most of pregnant women, especially those with lower income and education level, was weak. Inadequate intake of meat and cereal as well as milk and dairy products was more common among those with lower income.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nutritional behavior
  • Pregnant Women
  • Socio-demographic characteristics
1. Verbeke W, Bourdeaudhuij I. Dietary behaviour of pregnant versus non-pregnant women. Appetite 2007
Jan;48(1):78-86.
2. Shils ME, Shike M, Ross AC, Caballero B, Cousins RJ. Modern nutrition in health and disease. 10th ed.
Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins;2006.
3. Hatami H. [Textbook of public health]. 2nd ed. Tehran:Arjmand;2008:196,42 [in Persian].
4. Wu G, Bazer FW, Cudd TA, Meininger CJ, Spencer TE. Maternal nutrition and fetal development. J Nutr 2004
Sep;134(9):2169-72.
5. Mitchell MK. Nutrition across the life span. 2nd ed. Toronto:Saunders;2003:102-35.
6. Fowles ER. Comparing pregnant women's nutritional knowledge to their actual dietary intake. MCN Am J
Matern Child Nurs 2002 May-Jun;27(3):171-7.
7. Abrams B, Altman SL, Pickett KE. Pregnancy weight gain: still controversial. Am J Clin Nutr 2000 May;71(5
Suppl):1233S-41S.
8. Fowles ER. Prenatal nutrition and birth outcomes. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2004 Nov-Dec;33(6):809-22.
9. Godfrey KM, Barker DJ. Fetal nutrition and adult disease. Am J Clin Nutr 2000 May;71(5 Suppl):1344S-52S.
Review.
10. Rodrıguez-Bernal CL, Rebagliato M, Iniguez C, Vioque J, Navarrete-Munoz E, et al. Diet quality in early
pregnancy and its effects on fetal growth outcomes: the Infancia y Medio Ambiente (Childhood and
Environment) Mother and Child Cohort Study in Spain. Am J Clin Nutr 2010 Jun;91(6):1659-66.
10. Fakhri M, Shirvani-Ahmad M. [Nutrition during pregnancy and delivery]. Tehran:Roshan Ketab;2005:2-5. [in
Persian].
11. Simbar M. [The guideline of medical science education]. Tehran:Golban;2004:106. [in Persian].
12. Rezaian A. [Principles of management]. 2nd ed. Tehran:Ministry of Culture and Islamic Guiding;2010:86-7. [in
Persian].
 
13. Abedini Z, Ahmari Tehran H, Gaini M, Khorami Rad A. [Dietary food intake of pregnant women based on food
guide pyramid and its related factors] [Article in Persian]. Iran J Nurs 2011;24(73):36-46.
14. Delvarian M, Ebrahimi H, Haghighi N. [Nutritonal status of pregnant women refer to Shahroodhealth centers
and related factors] [Article in Persian]. J Birjand Univ Med Sci 2007;13(4):42-8.
15. Bojar I, Wdowiak L, Humeniuk E, Blaziak P. Change in the quality of diet during pregnancy in comparison with
WHO and EU recommendations--environmental and sociodemographic conditions. Ann Agric Environ Med
2006;13(2):281-6.
16. Shojaei K, Parsai S, Falah N. [Assessment of nutritional knowledge, attitude and practices inn pregnant women,
in university hospital of Tehran] [Article in Persian]. J Gorgan Univ Med Sci 2001;3(8):70-5.
17. Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Hauth JC, Rouse DJ, Spong CY. Williams obstetrics. 23rd ed. New
York:McGrow-Hill;2010:266-86.
18. Wilkinson SA, Miller YD, Watson B. Prevalence of health behaviours in pregnancy at service ebtry in a
Queensland health service district. Aust N Z Public Health 2009 Jun;33(3):228-33.
19. Haste FM, Brooke OG, Anderson HR, Bland JM, Peacock JL. Social determinants of nutrient intake in smokers
and non-smokers during pregnancy. J Epidemiol Community Health 1990 Sep;44(3):205-9.
20. Rifas-Shiman SL, Rich-Edwards JW, Kleinman KP, Oken E, Gillman MW. Dietary quality during pregnancy
varies by maternal characteristics in Project Viva: a US cohort. J Am Diet Assoc 2009 Jun;109(6):1004-11.
21. Bodnar LM, Siega-Riz AM. A Diet Quality Index for Pregnancy detects variation in diet and differences by
sociodemographic factors. Public Health Nutr 2002 Dec;5(6):801-9.
22. Wu DY, BRAT G, Milla G, Kim J. Knowledge and use of folic acid for prevention of birth defects amongst
Honduran women. Reprod Toxicol 2007 Jun;23(4):600-6.
23. Riazi H, Bashirian S. [The pattern of folic acid intake in pregnant women referring to Fatemieh hospital in
Hamadan, 2005] [Article in Persian]. Koomesh 2009;10(3):171-7.
24. Garica Carballo MM, Gonzalez Gonzalez AI, Jimenez Garcia R.[Prophylaxis of neural tube defects with folic
acid in pregnant women from a health district] [Article in Spanish]. Aten Primaria 2003 Feb 15;31(2):98-103.
25. Morin P, De Wals P, St-Cyr-Tribble D, Niyonsenga T, Payette H. Pregnancy planning: a determinant of folic
acid supplements use for the primary prevention of neural tube defects. Can J Public Health 2002 JulAug;93(4):259-63.
26. Boddie AM, Dedlow ER, Nackashi JA, Opalko FJ, Kauwell GP, Gregory JF 3rd, et al. Folate absorption in
women with a history of neural tube defect-affected pregnancy. Am J Clin Nutr 2000 Jul;72(1):154-58.
27. Williamson C. Nutrition in pregnancy. Br Nutr Found Nutr Bullet 2006;31:28-59