بررسی کیفیت خواب زنان در دوره نفاس و عوامل مرتبط با آن در شهر زنجان سال 1393

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

2 مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران.

3 کارشناس ارشد پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران.

4 استادیار گروه بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

5 استاد گروه سلامت روان، مرکز تحقیقات سنجش سلامت، پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: دوره نفاس، به 6 هفته اول پس از زایمان اطلاق می­شود. این دوره برای مادران بسیار استرس­زا می­باشد و زنان با تغییرات زیادی از جمله تغییرات کیفیت خواب مواجه می­شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت خواب زنان در دوره نفاس و عوامل مرتبط با آن انجام شد.
روش کار: این مطالعه مقطعی در سال 1393 بر روی 200 مادر در دوره­ نفاس که به مراکز بهداشتی ­درمانی شهرستان زنجان مراجعه کرده­ بودند؛ انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه کیفیت خواب پیترزبورگ، شاخص افسردگی پس از زایمان ادینبرگ و پرسشنامه جمعیت­شناختی گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون‌های کای‌دو، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: میانگین کیفیت خواب در دوره نفاس 31/2±74/7 بود و 125 نفر (5/62%) از زنان در این دوره، از کیفیت پایین خواب رنج می­بردند. دفعات بیدار شدن به‌علت گریه شیرخوار (41/0=r، 001/0>p) و تغذیه شیرخوار (46/0=r، 001/0>p) از مهم­ترین عواملی بودند که با اختلالات خواب همبستگی معناداری داشتند، همچنین افسردگی مادر با کیفیت پایین خواب همبستگی معناداری را نشان داد (16/0=r، 03/0=p). از بین مشخصه­های جمعیت­شناسی، تحصیلات مادر (37/0-=r، 004/0=p)، شغل همسران (03/0=p)، سن (28/0=r، 02/0=p) و اشتغال مادران (03/0=p) همبستگی معناداری با اختلال خواب نشان دادند.
نتیجه‌گیری: با توجه به پایین بودن کیفیت خواب در دوران نفاس، وجود برنامه­هایی جهت پیشگیری، تشخیص و کمک به درمان اختلالات­ خواب علاوه بر مراقبت­های معمول نفاس ضروری به­نظر می­رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Postpartum Sleep Quality and the Influential Factors in the Women in Zanjan City, Iran (2014)

نویسندگان [English]

  • Zahra Behboodi Moghadam 1
  • Mahnaz Keshavarz Afshar 2
  • Akbar Pourrahimi 3
  • Ziba Taghizadeh 4
  • Pouran Mokhtari Zanjani 2
  • Ali Montazeri 5
1 Associate Professor, Department of Reproductive Health, School of Nursing and Midwifery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
2 Instructor, Department of Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Zanjan University of Medical Sciences, Zanjan, Iran.
3 M.Sc. in Nursing, School of Nursing and Midwifery, Zanjan University of Medical Sciences, Zanjan, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Reproductive Health, School of Nursing and Midwifery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
5 Professor, Department of Mental Health, Health Metrics Research Center, Iranian Institute for Health Sciences Research, ACECR, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Introduction: The postpartum period refers to the first six weeks after delivery, which is associated with significant stress and sleep disorders in women. The present study aimed to evaluate postpartum sleep quality and the influential factors in women.
Methods: This cross-sectional study was conducted on 200 women in the postpartum period referring to the health centers in Zanjan, Iran in 2014. Data collection tools were demographic questionnaires, Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), and Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS). Data analysis was performed in SPSS version 16 using the Chi-square test, Pearson’s correlation-coefficient, and Spearman’s correlation-coefficient. P-value of less than 0.05 was considered significant.
Results: Mean score of postpartum sleep quality was 7.74±2.31, and 62.5% of the women had low sleep quality during this period. Frequency of waking due to infant’s crying (r=0.41; P<0.001) and feeding of the infant (r=0.46; P<0.001) had the most significant correlations with poor sleep quality. In addition, a significant association was observed between maternal depression and poor quality sleep (r=0.16; P=0.03). Among the demographic characteristics, maternal education level (r=-0.37; P=0.004), occupation status of the spouse (P=0.03), age (r=0.28; P=0.02), and maternal occupation status (P=0.03) had significant correlations with sleep disturbance.
Conclusion: Considering the poor sleep quality in the women, it is recommended that proper interventions be provided for the prevention and diagnosis of postpartum sleep disorders in addition to the routine care procedures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sleep Quality
  • Postpartum
  • Depression

مراجع

  1. Conrad P, Adams C. The effects of clinical aromatherapy for anxiety and depression in the high risk postpartum woman–a pilot study. Complement Ther Clin Pract 2012; 18(3):164-8.
  2. Li CY, Chen SC, Li CY, Gau ML, Huang CM. Randomised controlled trial of the effectiveness of using foot reflexology to improve quality of sleep amongst Taiwanese postpartum women. Midwifery 2011; 27(2):181-6.
  3. Alipour Z, Lamyian M, Hajizadeh E. Sleep quality in late pregnancy and postpartum depression. Iran J Obstet Gynecol Inferti 2012; 14(8):39-47.
  4. Okun ML. Sleep in pregnancy and the postpartum. Encycl Sleep 2013; 22(12):674-9.
  5. Reza H, Kian N, Pouresmail Z, Masood K, Sadat Seyed Bagher M, Cheraghi MA. The effect of acupressure on quality of sleep in Iranian elderly nursing home residents. Complement Ther Clin Pract 2010; 16(2):81-5.
  6. Arzi A, Sela L, Green A, Givaty G, Dagan Y, Sobel N. The influence of odorants on respiratory patterns in sleep. Chem Senses 2010; 35(1):31-40.
  7. Fismer KL, Pilkington K. Lavender and sleep: a systematic review of the evidence. Eur J Integrat Med 2012; 4(4):e436-47.
  8. Ghasab SM, Raeesi DZ, Alidoosti M, Raee M, Del Aram MA, Mirmohammad AM, et al. Comparison of maternal sleep quality in postpartum period between vaginal delivery and cesarean section. J Res Dev Nurs Mildwifery 2013; 10(1):69-76.
  9. Ko YL, Lee HJ. Randomised controlled trial of the effectiveness of using back massage to improve sleep quality among Taiwanese insomnia postpartumwomen. Midwifery 2014; 30(1):60-4.
  10. Goyal D, Gay CL, Lee KA. Patterns of sleep disruption and depressive symptoms in new mothers. J Perinat Neonatal Nurs 2007; 21(2):123-9.
  11. Better sleep. National Sleep Foundation. Available at: URL: www.sleepfoundation.org; 2007.
  12. Dennis CL, Ross L. Relationships among infant sleep patterns, maternal fatigue, and development of depressive symptomatology. Birth 2005; 32(3):187-93.
  13. Lee SH. Effects of aroma inhalation on fatigue and sleep quality of postpartum mothers. Korean J Women Health Nurs 2004; 10(3):235-43.
  14. Posmontier B. Sleep quality in women with and without postpartum depression. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2008; 37(6):722-35.
  15. Gunderson EP, Rifas-Shiman SL, Oken E, Rich-Edwards JW, Kleinman KP, Taveras EM, et al. Association of fewer hours of sleep at 6 months postpartum with substantial weight retention at 1 year postpartum. Am J Epidemiol 2008; 167(2):178-87.
  16. Signal TL, Gander PH, Sangalli MR, Travier N, Firestone RT, Tuohy JF. Sleep duration and quality in healthy nulliparous and multiparous women across pregnancy and post‐partum. Aust N Z J Obstet Gynaecol 2007; 47(1):16-22.
  17. Insana SP, Montgomery-Downs HE. Maternal postpartum sleepiness and fatigue: Associations with objectively measured sleep variables. J Psychosom Res 2010; 69(5):467-73.
  18. Hung CH. Correlates of first-time mothers' postpartum stress. Kaohsiung J Med Sci 2006; 22(10):500-7.
  19. Jahdi F, Rezaei E, Behboodi MZ, Hagani H. Prevalence of sleep disorders in the pregnant women. Payesh 2013; 12(6):629-35. (Persian).
  20. Afshar MK, Moghadam ZB, Taghizadeh Z, Bekhradi R, Montazeri A, Mokhtari P. Lavender fragrance essential oil and the quality of sleep in postpartum women. Iran Red Crescent Med J 2015; 17(4):e25880.
  21. Rychnovsky J, Hunter LP. The relationship between sleep characteristics and fatigue in healthy postpartum women. Womens Health Issues 2009; 19(1):38-44.
  22. Montazeri A, Torkan B, Omidvari S. The Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS): translation and validation study of the Iranian version. BMC Psychiatry 2007; 7(1):11.
  23. Malekzadegan A, Moradkhani M, Ashaeri H, Haghani H. The effects of Relaxation exercise training on the sleep disorders in the third trimester of pregnancy, pregnant women referred to health centers in Zanjan. Tehran: School of Nursing and Midwifery, Iran University of Medical Sciences in Iran; 2005.
  24. Buysse DJ, Reynolds CF, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psych Res 1989; 28(2):193-213.
  25. Cox JL, Holden JM, Sagovsky R. Detection of postnatal depression. Development of the 10-item edinburgh postnatal depression scale. Br J Psychiatry 1987; 150(6):782-6.
  26. Okun ML. Disturbed sleep and postpartum depression. Curr Psychiatry Rep 2016; 18(7):66.
  27. Hatem M, Sandall J, Devane D, Soltani H, Gates S. Midwife-led versus other models of care for childbearing women. Cochrane Database Syst Rev 2008; 4:CD004667
  28. Moline ML, Broch L, Zak R, Gross V. Sleep in women across the life cycle from adulthood through menopause. Sleep Med Re 2003; 7(2):155-77.

Sharma V, Mazmanian D. Sleep loss and postpartum psychosis. Bipolar Disord 2003; 5(2):98-105.

مجله زنان، مامایی و نازایی ایران
دوره 21، شماره 1
فروردین 1397
صفحه 6-14

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار