نتایج و عوامل مرتبط با درمان بارداری نابجای لوله‌ای با متوتروکسات

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زنان و مامایی، مرکز تحقیقات زایمان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره در مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

3 دانشیار گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

4 پزشک عمومی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.

چکیده

مقدمه: بارداری نابجای لوله‌ای، یکی از دلایل شایع مرگ ناشی از بارداری در سه ماهه اول است که یکی از روش‌های درمانی رایج آن، درمان طبی با متوتروکسات می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی نتایج درمان با دوز متعدد متوتروکسات انجام شد.
روش‌ کار: این مطالعه توصیفی- تحلیلی طی سال‌های 91-1387 بر روی 262 زن با بارداری نابجای لوله‏ای تحت درمان طبی با متوتروکسات در مرکز آموزشی درمانی امام‌ رضا (ع) کرمانشاه انجام شد. یافته‌های مربوط به سطح β-hCG اولیه، قطر توده نابجا، سن بارداری، حضور کیسه زرده، نیاز به مداخلات جراحی، وجود یا عدم مایع آزاد در فضای کلدوساک در سونوگرافی و سن بارداری از پرونده‌های پزشکی بیماران استخراج و در چک لیست ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS(نسخه 20) و آزمون کای دو انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: میانگین سنی بیماران 87/4±11/29 سال بود که اکثر آن‌ها گراوید 1 و 2 بودند. در این مطالعه میانگین سنی بیماران، سن بارداری، گراوید و پاریته در موفقیت درمان با دوزهای متعدد متوتروکسات تأثیری نداشتند (05/0<p). میزان موفقیت درمان با متوتروکسات 5/80%بود. همچنین بین میانگین β-hCG و پاسخ به درمان ارتباط معنی‌داری وجود داشت (001/0p<).
نتیجه‌گیری: با توجه به میزان موفقیت بالای درمان طبی با دوزهای متعدد متوتروکسات، می‌توان آن ‌را به‌ عنوان درمان مؤثر در بارداری نابجای لوله‌ای پاره نشده در نظر گرفت. همچنین توجه به سطوح اولیه β-hCG در انتخاب بیماران جهت درمان طبی به منظور کاهش شکست درمان توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Results and related factors of treatment of ectopic tubal pregnancy with methotrexate

نویسندگان [English]

  • Anisodowleh Nankali 1
  • Farahnaz Keshavarzi 1
  • Maryam Amighi 2
  • Mansour Rezaei 3
  • Ahmad Jahdari 4
1 Associate professor, Department of Obstetrics and Gynecology, Maternity Research Center, School of Medicine, Kermanshah University of medical sciences, Kermanshah, Iran.
2 M.Sc. Student of Counseling in Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Kermanshah University of Medical Science, Kermanshah, Iran.
3 Associate professor, Department of Biostatistics and Epidemiology, Health Promotion and Social Development Research Center, School of Health, Kermanshah University of medical sciences, Kermanshah, Iran.
4 General practitioner, School of Medicine, Kermanshah University of medical sciences, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Introduction: Tubal ectopic pregnancy is a common reason of death caused by pregnancy at third trimester. Methotrexate (MTX) is one of the common medical treatments in ectopic pregnancy (EP). This study was performed with aim to evaluate the result of treatment with multiple dose of MTX.
Methods: This descriptive-analytic study was performed on 262 women with ectopic pregnancy who were treated with multiple dose MTX therapy in Imam Reza educating and treatment center in Kermanshah during 2008-2012. The findings related to initial β-hCG level, ectopic mass size, gestational age, the presence of the yolk sac, the need for surgical intervention, presence or absence of free fluid in the culdesac in ultrasound and gestational age were extracted from medical records of the patients and were recorded in the checklist. Data was analyzed by SPSS software (version 20), and Chi-square test. PResults: Mean age of the patients was 29.11±4.87 years that most of them were gravid 1 and 2. Mean age of the patients, gestational age, gravidity and parity were not effective in the success rate of multiple dose methotrexate therapy (P>0.05). The success rate of multiple dose methotrexate therapy was 80.5%. There was relationship between response to therapy and mean β-hCG level.
Conclusion: Regarding to high success rate of medical therapy with multiple dose methotrexate, it can be considered as an effective treatment option for patients with irrupted tubal EP. Also, attention to initial level of β-hCG is recommended in selection of patients for medical therapy in orde to reduce failure rate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ectopic tubal pregnancy
  • MTX
  • Success rate
  • β-hCG
  1. Barnhart KT. Clinical practice. Ectopic pregnancy. N Engl J Med 2009; 361(4):379-87.
  2. Berek JS, Adashi E, Hillard PA. Ectopic Pregnancy. In: Nonak E, editor. Berek & Novak´s gynaecology. 15th ed. Philadelphia: Lippinocott Williams & Wilkins; 2012. P. 579.
  3. Practice Committee of American Society for Reproductive Medicine. Medical treatment of ectopic pregnancy: a committee opinion. Clin Exp Obstet Gynecol 1997; 24(3):141-3.
  4. Avcioglu SN, Altinkaya SO, Kuçuk M, Demircan Sezer S, Yuksel H. Predictors of success of different treatment modalities for management of ectopic pregnancy. Obstet Gynecol Int 2014; 2014:423708.
  5. Anisodowleh N, Shirzadi N, Rezaei M, Daeichin S. Trends in the treatment and clinical presentations of tubal ectopic pregnancy in Imam Reza Hospital of Kermanshah, Iran (2007-2011). Iran J Obatet Gynecol Infertil 2014; 17(95):1-7. (Persian).
  6. Behnamfar F, Yazdani SH, Sakhaee M. Efficacy of single-dose methotrexate in the treatment of ectopic pregnancy: a clinical trial. Tehran Univ Med J 2007; 65(8):35-9.
  7. Balci O, Ozdemir S, Mahmoud AS, Acar A, Colakoglu MC. The efficacy of multiple-dose methotrexate treatment for unruptured tubal ectopic pregnancy and conversion rate to surgery: a study on 294 cases. Fertil Steril 2010; 93(7):2415-7.
  8. Gungorduk K, Asicioglu O, Yildirim G, Gungorduk OC, Besimoglu B, Ark C. Comparison of single-dose and two-dose methotrexate protocols for the treatment of unruptured ectopic pregnancy. J Obstet Gynaecol 2011; 31(4):330-4.
  9. Mol F, Mol BW, Ankum WM, van der Veen F, Hajenius PJ. Current evidence on surgery, systemic methotrexate and expectant management in the treatment of tubal ectopic pregnancy: a systematic review and meta-analysis. Hum Reprod Update 2008; 14(4):309–19.
  10. Nankali A, keshavarzi F, Fakheri T, Daeichin S, Shakhodabandeh M, Rezaei M. Study of single dose methotrexate for treatment of tubal pregnancy. Int J Collaborat Res Int Med Public Health 2012; 4(5):442-9.
  11. Ayaz A, Emam S, Farooq MU. Clinical course of ectopic pregnancy: a single-center experience. J Hum Reprod Sci 2013; 6(1):70-3.
  12. Milki AA, Moossazadeh J. Medical treatment of ectopic pregnancy. West J Med 1990; 152(4):410.
  13. Guvendag Guven ES, Dilbaz S, Dilbaz B, Aykan Yildirim B, Akdag D, Haberal A. Comparison of single and multiple dose methotrexate therapy for unruptured tubal ectopic pregnancy: a prospective randomized study. Acta Obstet Gynecol Scand 2010; 89(7):889-95.
  14. Barnhart K, Hummel AC, Sammel MD, Menon S, Jain J, Chakhtoura N. Use of "2-dose" regimen of methotrexate to treat ectopic pregnancy. Fertil Steril 2007; 87(2):250-6.
  15. Alleyassin A, Khademi A, Aghahosseini M, Safdarian L, Badenoosh B, Hamed EA. Comparison of success rates in the medical management of ectopic pregnancy with single-dose and multiple-dose administration of methotrexate: a prospective, randomized clinical trial. Fertil Steril 2006; 85(6):1661-6.
  16. Lipscomb GH, Givens VM, Meyer NL, Bran D. Comparison of multidose and single-dose methotrexate protocols for the treatment of ectopic pregnancy. Am J Obstet Gynecol 2005; 192(6):1844-7.
  17. Mukul LV, Teal SB. Current management of ectopic pregnancy. Obstet Gynecol Clin North Am 2007; 34(3):403-19.
  18. Damario MA, Rock JA. Ectopic pregnancy. In: Rock JA, Jones HW, editors. Telinde’s Operative Gynecology. 9th ed. New York: Lippincott; 2003. P. 507.
  19. Butts SF, Gibson E, Sammel MD, Shaunik A, Rudick B, Barnhart K. Race, socioeconomic status, and response to methotrexate treatment of ectopic pregnancy in an urban population. Fertil Steril 2010; 94(7):2789-92.
  20. Dhar H, Hamdi I, Rathi B. Methotrexate treatment of ectopic pregnancy: experience at nizwa hospital with literature review. Oman Med J 2011; 26(2):94-8.
  21. Shabab U, Hashmi HA. Different pattern of presentation of ectopic pregnancy and its management. J Surg Pakistan 2013; 18(1):37-40.
  22. Soliman KB, Saleh NM, Omran AA. Safety and efficacy of systemic methotrexate in the treatment of unruptured tubal pregnancy. Saudi Med J 2006; 27(7):1005-10.
  23. Eskandar M. Single dose methotrexate for treatment of ectopic pregnancy: risk factors for treatment failure. Middle East Fertil Soci 2007; 12:57-62.
  24. Bixby S, Tello R, Kuligowska E. Presence of a yolk sac on transvaginal sonography is the most reliable predictor of single-dose methotrexate treatment failure in ectopic pregnancy. J Ultrasound Med 2005; 24(5):591-8.
  25. 25- Majhi AK, Roy N, Karmakar KS, Banerjee PK. Ectopic pregnancy--an analysis of 180 cases. J Indian Med Assoc 2007; 105(6):308-12.