بررسی ارتباط تغییرات هموگلوبین خون در طی بارداری با برخی مشخصات فردی مادر

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

کارشناس ارشد مامایی، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران

چکیده

مقدمه: کم خونی یکی از شایع ترین مشکلات تغذیه ای در جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه است که
وجود آن در دوران بارداری باعث افزایش عوارض مرگ و میر مادری و نوزادی می شود. عوامل متعددی از جمله
شاخص توده بدنی، سن مادر و سطح تحصیلات از عوامل مستعد کننده این بیماری در دوران بارداری می باشند.
مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین تغییرات هموگلوبین خون با برخی مشخصات فردی مادر انجام شد.
روش کار: این مطالعه آینده نگر در طی سال های 1387 -89 بر روی 560 زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی
درمانی استان گیلان انجام شد. غلظت هموگلوبین در سه ماهه اول و سوم بارداری اندازه گیری شد. در نهایت ارتباط بین
مشخصات فردی مادر با تغییرات هموگلوبین در دوران بارداری بررسی و با استفاده از آزمون های آماری کای دو، تی
دانشجویی و آناوا مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. p کمتر از 0/05 به عنوان سطح معنی دار در نظر گرفته شد.
یافته ها: میانگین سن مادر و تعداد بارداری به ترتیب 27/79 ± 6/19 سال و 1/87 ±1/03 بار بود. همچنین میانگین
هموگلوبین در سه ماهه اول و سوم بارداری به ترتیب 12/06 ±1/14 و 11/61 ±0/98 گرم در دسی لیتر به دست آمد.
بین غلظت هموگلوبین سه ماهه اول با متغیرهای سن مادر (p=0/016)، سن ختم بارداری (p=0/000) و فاصله بین
بارداری ها (p=0/008)، اختلاف آماری معنی داری مشاهده شد. اما بین غلظت هموگلوبین سه ماهه سوم با متغیرهای
شاخص توده بدنی (p=0/354)، افزایش وزن دوران بارداری (p=0/113) و سن مادر (p=0/183) اختلاف آماری معنی
داری مشاهده نشد.
نتیجه گیری: سن مادر، سن ختم بارداری و فاصله بین بارداری ها با غلظت هموگلوبین سه ماهه اول بارداری ارتباط دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relationship between Maternal Hemoglobin during Pregnancy and Maternal Demographic Characteristic

نویسندگان [English]

  • Shiva Alizadeh
  • Asiyeh Namazi
M.Sc. of Midwifery, Islamic Azad University of Rasht, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Anemia is one of the most common nutritional problems in the world, especially in developing countries that can increase maternal and neonatal morbidity and mortality. Several factors including BMI, maternal age, and education are risk factors of anemia during pregnancy. This study was conducted to investigate the relationship between hemoglobin changes and some maternal demographic characteristic.
Methods: This prospective study was conducted on 560 pregnant women referred to health centers of Gilan in years 2010-2011. Hemoglobin concentration was measured in first and third trimester of pregnancy. Finally, the relationship between maternal hemoglobin changes during pregnancy and maternal demographic characteristic was analyzed by using t-test, chi Square and ANOVA tests. P value less than 0.05 was considered significant.
Results: Mean of maternal age and parity were 27.79±6.19 year and1.87±1.03, respectively. Mean of hemoglobin concentration were 12.06 gr/dl and 11.61, respectively in first and third trimester of pregnancy. Significant differences were found between hemoglobin concentration in first trimester of pregnancy and maternal age (p=0.016), gestational age (p=0.000) and interval between pregnancies (p=0.008). But no significant difference were seen between hemoglobin concentration in third trimester during pregnancy and BMI (p=0.354), maternal weight gain during pregnancy (p=0.113) and maternal age (p=0.183).
Conclusion: Maternal age, end of gestational age and interval between pregnancies can effect on hemoglobin concentration in first trimester of pregnancy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hemoglobin
  • Maternal demographic characteristic
  • pregnancy
1. Haniff J, Das A, Onn LT, Sun CW, Nordin NM, Rampal S, et al. Anemia in pregnancy in Malaysia: a crosssectional
survey. Asia Pac J Clin Nutr 2007;16(3):527-36.
2. Bakhtiar UJ, Khan Y, Nasar R, Relationship between maternal hemoglobin and perinatal outcome, J Pak Med
Assoc 2007;32(2):5. Available at: www.scopemed.org/fulltextpdf.php?mno=7584.
3. Ma AG, Schouten E, Wang Y, Xu RX, Zheng MC, et al. Anemia prevalence among pregnant women and birth
weight in five Areas in China. Med Princ Pract 2009;18(5):368-72.
4. Mirzaie F, Eftekhari N, Goldozeian S , Mahdavinia J. Prevalence of anemia risk factors in pregnant women in
Kerman, Iran. Iran J Reprod Med 2010 Spring;8(2):66-9.
5. Asnafi N, Sina S, Miri MS. [Prevalence of anemia and its relationship with mother’s age and gestational age in
pregnant women visiting Yahyanejad hospital of Babol in 2000] [Article in Persian]. Iran J Reprod Infertil
2003;4(3):213-9.
6. Zhang Q. Maternal anemia and adverse pregnancy outcomes. Doctoral Thesis / Dissertation. New
Jersey:University of Medicine and Dentistry;2008 .
7. Akbarzadeh M, Alizadeh L ,Tabatabaie HR, Razmi M. [Correlation of maternal factors and hemoglobin
concentration during pregnancy Shiraz 2006] [Article in Persian]. HBI_J ISMJ 2009;12(2):133-41.
8. Vahidinia AA, Shams S. Assessment of serumiron and iron deficiency anemia in sample of pregnant woman at
delivery in Iran. Asia Pac J Clin Nutr 2004;13(3):159 .
9. Karimi M, Kadivar R, Yarmohammadi H. Assessment of the prevalence of iron deficiency anemia, by serum
ferritin, in pregnant women of Southern Iran. Med Sci Monit 2002 Jul;8(7):488-92 .
10. American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG Practice Bulletin No.95: anemia in pregnancy.
Obstet Gynecol 2008 Jul;112(1):201-7.
11. Cunningham FG , Leveno KJ ,Bloom SL , Hauth JC ,Rouse DJ, Spong CY. Williams obstetrics. 23rd ed. New
York:McGrow-Hill;2010:599.
12. Baig-Ansari N, Badruddin SH, Karmaliani R, Harris H, Jehan I, Pasha O, et al. Anemia prevalence and risk
factors in pregnant women in an urban area of Pakistan. Food Nutr Bull 2008 Jun;29(2):132-9.
13. Rohra DK, Solangi NA, Memon Z, Khan NH, Azam SI, Ahuja KL. Hemoglobin status of pregnant women
visiting tertiary care hospitals of Pakistan. Pak J Med Res 2008;47(2). Available at:
www.pmrc.org.pk/hemoglobinstatus.htm.
14. Dairo MD, Lawoyin TO. Socio-demographic determinants of anemia in pregnancy. Afr J Med Med Sci 2004
Sep;33(3):213-7.
15. Ren A, Wang J, Ye RW, Li S, Liu JM, Li Z. Low first-trimester hemoglobin and low birth weight, preterm birth
and small for gestational age newborns. Int J Gynaecol Obstet 2007 Aug;98(2):124-8.
16. Hämäläinen H, Hakkarainen K, Heinonen S. Anemia in the first but not in the second or third trimester is a risk
factor for low birth weight. Clin Nutr 2003 Jun;22(3):271-5.
17. Faraji R, Mirbolouk F, Sharemi S.H, Asgharnia M, Jouafshani M.A, Gholamzadeh M," Relationship between
Maternal Hemoglobin Concentration and BMI during the First Trimester in Primiparous Women and Her
Neonate's Birth Weight" , Iranian Journal of Surgery Spring ,2010; 18(1):62-68.[persian[
18. Davaritanha F, Kaveh M, Salehi B. [Incidence of anemia in pregnancy and its relationship with maternal
characteristics and pregnancy outcome] [Article in Persian]. Tums J Hatat 2005;11(1-2):23-32.
19. Chang SC, O'Brien KO, Nathanson MS, Mancini J, Witter RF. Hemoglobin concentrations influence birth
outcomes in pregnant African-American adolescents. J Nutr 2003;133:2348-55.
20. Rasmussen S, Bergsjo P, Jacobsen G. Haemoglobin and serum ferritin in pregnancy--correlation with smoking
and body mass index. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2005;123:27-34.
21. Chotnopparatpattara P, Limpongsanurak S, Charnngam P. The prevalence and risk factors of anemia in pregnant
women. J Med Assoc Thai 2003 Nov;86(11):1001-7.
22. Bodnar L, Siega-Riz A, Arab L. Predictors of pregnancy and postpartum hemoglobin concentrations in lowincome
women. Public Health Nutr 2004;7:701-11.
23. Adam I, Khamis AH, Elbashir MI. Prevalence and risk factors for anaemia in pregnant women of eastern Sudan.
Trans R Soc Trop Med Hyg 2005 Oct;99(10):739-43.
24. Okwu GN, Ukoha AI. Studies on the predisposing factors of iron deficiency anaemia among pregnant women in
a Nigerian community. Pak J of Nut 2008;7(1):151-6.