بررسی تاثیر مداخله آموزشی بر اساس تئوری خودکارآمدی بر اتخاذ رفتار پیشگیری از اچ آی وی/ ایدز در زنان پرخطر

نویسندگان

1 دانشیار گروه بهداشت و مدیریت، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

3 دانشیار گروه خدمات بهداشتی و آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران.

4 دانشیار گروه آمار زیستی، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

مقدمه: اپیدمی اچ آی وی/ ایدز در عصر حاضر یکی از مهم ترین مسائل بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی بشریت و از بزرگ ترین معضلات و نگرانی‌های موجود در بسیاری از کشورهای جهان می‌باشد که همچنان بر گستردگی و ابعاد آن افزوده می‌شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر مداخله آموزشی بر اساس تئوری خودکارآمدی بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری از ایدز در زنان آسیب ‌پذیر و پرخطر شهرستان نکا انجام شد.
روش کار: این مطالعه نیمه‌ تجربی (شاهددار) در سال 1392 با مشارکت 70 نفر از زنان آسیب‌پذیر و در معرض‌ خطر مراجعه کننده به مراکز گذری کاهش آسیب‌های اجتماعی نکا و ساری انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته همراه مصاحبه تکمیلی بود. بر اساس نتایج به دست آمده از تکمیل اولیه پرسشنامه، مداخله آمورشی بر اساس تئوری خودکارآمدی تهیه و در گروه مداخله اجرا شد. 3 ماه پس از مداخله اطلاعات دو گروه جمع آوری و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های کای ‌دو، من ‌ویتنی، ویلکاکسون، تی‌ مستقل و تی‌ زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: پس از مداخله آموزشی، استفاده از کاندوم در گروه مداخله (7/45%) در مقایسه با گروه کنترل (7/5%) افزایش یافت. تفاوت قبل و بعد متغیر خودکارآمدی در گروه مداخله (05/0±83/9) و کنترل (67/2±50/1) و متغیر عملکرد در گروه مداخله با میانه و دامنه میان چارکی 0/2 (0/3) و کنترل 0/0 (0/0) معنی‌دار بود. در گروه مداخله افزایش متغیر خودکارآمدی با افزایش متغیر عملکرد ارتباط معنی‌داری داشت (001/0>p).
نتیجه‌گیری: رفتارهای پیشگیری از ایدز و خودکارآمدی در زنان مورد بررسی ناکافی است و مداخله آموزشی بر اساس تئوری خودکارآمدی می‌تواند در ارتقاء خودکارآمدی و استفاده از کاندوم در پیشگیری از ایدز در این زنان مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of educational intervention based on Self- Efficacy Theory (SET) on behavior of prevention of HIV/ AIDS in high risk women

نویسندگان [English]

  • Hosein Ebrahimipour 1
  • Banin Jalali Akerdi 2
  • Mahnaz Solhi 3
  • Habibollah Esmaeli 4
1 Associate Professor, department of Health and Management, Health Sciences Research Center, School of Health, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
2 MSc student of Health Education and Promotion, Student Research Committee, School of Health, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
3 Associate Professor, Department of Health Services and Health Education, School of Health, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
4 Associate Professor, Department of Biostatistics, Health Sciences Research Center, School of Health, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Today, Epidemic of HIV / AIDS is one of the most important health, social, economic problems of human and one of the biggest problems and concerns in many countries of the world that its scope and size is still increasing. This study was performed with aim to determine the effect of educational intervention based on SET on behaviors of prevention of HIV/ AIDS in high risk and vulnerable women in the city of Neka.
Methods: This Quasi- experimental (case-control) study was performed on 70 high risk and vulnerable women referred to Drop-In Centers (DIC) in Sari and Neka. Data was gathered using a researcher-made along with completing questionnaire. According to the results obtained from primary completing of the questionnaire, educational intervention was designed based on the SET and was performed in intervention group. After 3 months of intervention, data of both groups was collected and analyzed using SPSS software (version 16) and Chi-square, Mann-Whitney, Wilcoxon, independent t, and paired t tests. PResults: After educational intervention, use of condom was increased at intervention group (%45,7) compared to control group (%5,7). The difference between before and after of self- efficacy was significant in intervention group (9.83±0.05) and control group (1.50±2.67) and performance in the intervention group with median and interquartile range of 2.0 (3.0) and control group 0.0 (0.0). In intervention group, there was a significant relation between increase of self-efficacy and increase in performance (P<0,001).
Conclusion: Behaviors of prevention of AIDS and self-efficacy is insufficient in the studied women and educational intervention based on the SET can be effective on promotion of self-efficacy and use of condom to prevent from AIDS in these women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aids
  • Education
  • High risk women
  • HIV
  • Self-efficacy

مراجع

  1. Fast facts about HIV2008. Available at: URL:http://www.unaids.org/. Accessed 2012.
  2. Gerbi GB, Habtemariam T, Robnett V, Nganwa D, Tameru B. Psychosocial factors as predictors of HIV/AIDS risky behaviors among people living with HIV/AIDS. AIDS HIV Res. 2012;4(1):8-16.
  3. De Cock KM JH, Curran JW. The evolving epidemiology of HIV/AIDS. AIDS HIV Res. 2012 Aug 24;26(13):1733.
  4. Global report: UNAIDS report on the global AIDS epidemic 2012. Available at: URL:http://www.unaids.org/. Accessed 2012.
  5. Global report: UNAIDS report on the global AIDS epidemic 2013. Available at: URL:http://www.unaids.org/. Accessed2013.
  6. Women out loud: How women living with HIV will help the world end AIDS 2011. Available at: URL:http://www.unaids.org/. Accessed 2012.
  7. Kolahi A, Sayarifard A, Rastgarpour A, Sohraby M, Abdi A, Nabavi M. Of vulnerable and at-risk women compared to HIV prevention. Journal of Ghom University of Medical Sciences. 2012;6(2):58-64 [IN Persian].
  8. .Mohammadpour A, Parsa z, Nikbakht A, Mohraz M. Experience of people living with HIV/aids from interacting with others. ofogh danesh. 2010;16(1):24-36 [IN Persian].
  9. Pirzadeh A, Sharifirad GhR. Effect of educational program on knowledge and health belief model structures about acquired immune deficiency syndrome (AIDS) among high school female student in Isfahan, Iran. Journal of Gorgan University of Medical Sciences. 2012;3(4):70-66. [IN Persian].
  10. Bandura A. Social foundations of though and action: A cognitive social theory. Pretince Hall, Englewood Chiffs, New York. 1986.
  11. Ghafari M. Comparing the efficacy of health belief model and its integrated model in AIDS education among male high school students in Tehran. PhD thesis in health education. Tehran: Medical Sciences Faculty,Tarbiat Modares University 2007;187-95 [IN Persian].
  12. Rahmati najarkolahi F, Nikhnami SH, Amin shokravi F, Ravari A. The social stigma HIV / AIDS patients experience. majale tahghighat keifi dar ulom salamat. 2012;1(2):71-80[IN Persian].
  13. Baghianimoghadam M, Mazlumi M, Sharifir GH, Morovati M, Community Health Education and Educational Technology. cheragh danesh. 2005;1:8 [IN Persian].
  14. .Frozabadi S, GHasemi H, Safari S, Ebrahimi A, Etemadi O. Promotes self-esteem and self-efficacy of motivational interviewing group sessions addicted women. 2013;7(26):145-58 [IN Persian].
  15. Motamedi M, Mohraz M. HIV / AIDS diagnosis, care and treatment.tehran: Sound Publishing Center. 1382 [IN Persian].
  16. karimi M, Niknami SH. Self-efficacy, perceived benefits and barriers to HIV preventive behavior in addicts Zarandieh. behbood. 2011;15(5):384-92 [IN Persian].
  17. Falahi H, Tavafian S, Yaghmaei F, Hajizade A. Perspectives of people with HIV / AIDS, condom use barriers. faslname paiesh. 2012:10 [IN Persian].
  18. Adih WK, Alexander CS. Determinants of condom use to prevent HIV infection among youth in Ghana. J Adolesc Health 1999;24(1):63-72.
  19. Lin P, Simoni JM, Zemon V. The health belief model, sexual behaviors, and HIV risk among Taiwanese immigrants. AIDS Educ Prev. 2005;17(58-469).
  20. 20. Heidarnia A, Vakili M, Niknami SH, Mosavi nasab N. Effect of coexisting HIV education programs on communication skills of the health belief model structure in health volunteers. Journal of Zanjan University of Medical Sciences 2011;19(77):78-93[IN Persian].
  21. 21. Kasen S, Vaughan RD, Walter HJ. Self-efficacy for AIDS preventive behaviors among tenth grade students. Health Educ Q 1992;19(2):187-202.
  22. 22. Zamboni BD, Crawford I, Williams PG. Examining communication and assertiveness as predictors of condom use: implications for HIV prevention. AIDS Educ Prev 2000;12(6):492-504.

مجله زنان، مامایی و نازایی ایران
دوره 18، شماره 144 - شماره پیاپی 144
هفته دوم اردیبهشت ماه 1394
اردیبهشت 1394
صفحه 19-27

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار