مقایسه عوامل زمینه ای مؤثر بر رفتارهای خود مراقبتی دیسمنوره اولیه در دو روش آموزش توسط همتا و مراقب بهداشتی

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران.

2 مربی گروه آموزش مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت مبتنی بر شواهد، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

3 مربی گروه آموزش پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

4 دانشیار گروه آموزشی علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

مقدمه: عوامل زمینه ای، عواملی در درون و بیرون فرد هستند که توانایی او را برای درگیری در فعالیت های خود مراقبتی تحت تأثیر قرار می دهند. از آنجا که رفتارهای خود مراقبتی دیسمنوره به منظور ارتقاء سلامت زنان انجام می شود، لذا مطالعه حاضر با هدف مقایسه عوامل زمینه ای مؤثر بر رفتارهای خود مراقبتی دیسمنوره اولیه در دو روش آموزش رفتارهای خود مراقبتی توسط همتا و مراقب بهداشتی انجام شد.
روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده در سال 1388 بر روی 165 دختر مجرد مبتلا به دیسمنوره اولیه با تجربه حداقل 3 دوره قاعدگی دردناک در خوابگاه های دانشگاه فردوسی شهر مشهد انجام شد. افراد به طور تصادفی به یکی از 3 گروه آموزش توسط همتا، آموزش توسط مراقب بهداشتی و کنترل تخصیص یافتند. داده ها توسط پرسشنامه های روایی و پایایی عوامل زمینه ای، مقیاس رفتارهای خود مراقبتی در ارتباط با دیسمنوره و مقیاس دیداری درد جمع آوری شد. با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 18) و آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه، کروسکال والیس و توکی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
یافته ها: شاخص توده بدنی (0/001>P)، تحصیلات مادر (0/05>P) و شدت دیسمنوره (0/05>P) ارتباط آماری معنی داری با درصد تغییر شدت درد داشتند. در حالی که سن (0/687=p)، شغل پدر (0/661=p) و مادر (0/922=p)، تحصیلات پدر (0/723=p)، الگوی زندگی (0/05>p) و کفایت رفتار خود مراقبتی (0/5=P) بین سه گروه آموزشی تفاوت آماری معنی داری نداشت.
نتیجه گیری: سه عامل سطح تحصیلات مادر، شاخص توده بدنی و شدت دیسمنوره بر رفتارهای خودمراقبتی مؤثر می باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effective Conditioning Factors on Self-Care Behaviors for Primary Dysmenorrhea in both Peer and Health Provider-Led Education

نویسندگان [English]

  • Maryam Kabirian 1
  • Zahra Abedian 2
  • Seyed Reza Mazloum 3
  • Behroz Mahram 4
1 Lecturer, Department of Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Torbat Heydarieh University of Medical Sciences, Torbat Heydarieh, Iran.
2 Lecturer, Department of Midwifery, Evidence-Based Caring Research Center, School of Nursing and Midwifery, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
3 Lecturer, Department of Medical Surgical Nursing, School of Nursing and Midwifery, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
4 Associate Professor, Department of Educational Sciences, School of Education and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Conditioning factors are internal and external factors which influence on individuals ability for involving with self-care activities. As the purpose of dysmenorrheic self-care behaviors is promoting of women's health, this study aimed to compare effective conditioning factors on self-care behaviors for primary dysmenorrhea in both peer and health provider-led education.
Methods: This randomized clinical trial was conducted on 165 single girls with primary dysmenorrhea who experienced at least 3 periods of dysmenorrhea in Ferdowsi university of Mashhad, Iran in 2009. They were randomly divided into three groups of peers, heath care providers and control. Valid and reliable research instruments included conditioning factors study form, dysmenorrhea self-care scale and pain visual analogue scale. Data were analyzed by SPSS software version 18, ANOVA, Kruskal-Wallis and Tukey tests. P value less than 0.05 was considered significant.
Results: BMI (p<0.001), mother's education level (p<0.050) and severity of dysmenorrhea (p<0.050) had significant differences with changes in pain intensity in 3 groups. However age (p=0.687), mother's job (p=0.922), father's job (p=0.661), father's education level (p=0.723), life style (p>0.050) and quality of self-care behaviors (p=0.500) showed no significant differences in 3 groups.
Conclusion: Mother's education level, BMI and severity of dysmenorrhea are effective conditioning factors in self-care behaviors. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behaviors
  • Education Self Care

مراجع

  1. 1 Ching-Hsing H, Meei-Ling G, Hsin-Chun M, Chung-Yi L. The development and psychometric testing of a selfcare scale for dysmenorrhic adolescents. J Nurs Res 2004 Jun;12(2):119-30.
  2. Kabirian M, Abedian Z, Mazlom R, Mahram B. Self-management in primary dysmenorrheal: toward evidencebased education. Life Sci J 2011;8(2):13-8.
  3. Memarian R. [Application of nursing concepts and theories].Tehran:Tarbiat Modarres University;1999:50-7. [in Persian].
  4. Aggleton P, Chalmers H. Nursing models and the nursing process. Houndmills:Macmillan Education;2003..
  5. D'Hooghe TM. Endometriosis. In: Berek JS, Berek DL. Berek & Novak's gynecology. 15th ed. Philadelphia:Lippincott Williams & Wilkins;2012:506-56..
  6. Rafiee S, Attarzadeh M, Ahmadzadeh Asl M, Dejpasand SS, Tehrani Banihashemi SA, Mohammadi Blok Z, et al. [Comprehensive system to enable people of self care]. Tehran:Department of Community Health Education, Ministry of Health and Medical Education;2005:30-40, 57-84. [in Persian].
  7. Turner G, Shepherd J. A method in search of a theory: peer education and health promotion. Health Educ Res 1999 Apr;14(2):235-47.
  8. . Ministry of Health and Medical Education, Department of Health. Learning or social cognitive theory., Available at: iec.hbi.ir/Books/level3/first/book3/L303-section5-Models%26theories.pdf
  9. Abedian Z, Kabirian M, Mazlom SR, Mahram B. The effects of peer education on health behaviors in girls with dysmenorrhea. J Am Sci 2011;7(1):431-8.
  10. Topping KJ. Peer assisted learning: a practical guide for teachers. New York:Brookline Books;2001:85-100.
  11. Ozcebe H, Akin L. Effects of peer education on reproductive health knowledge for adolescents living in rural areas of Turkey. J Adolesc Health 2003 Oct;33(4):217-8.
  12. Mellanby AR, Rees JB, Tripp JH. Peer-led and adult-led school health education: a critical review of available comparative research. Health Educ Res 2000 Oct;15(5):533-45.
  13. Boom JA, Nelson CS, Laufman LE, Kohrt AE, Kozinetz CA. Improvement in provider immunization knowledge and behaviors following a peer education intervention. Clin Pediatr (Phila) 2007 Oct;46(8):706-17.
  14. Azizi A, Amirian F, Amirian M. [Effects of peer education, education by physician and giving pamphlets on HIV knowledge in high school students: a comparative study] [Article in Persian]. J Facul Nurs Midwifery 2008;14(1):5-12.
  15. Abbaspour Z, Saidian M, Abedi P. Peer education vs health provider education in knowledge and attitude about prevention and transmission of AIDS in high school students. Pak J Med Sci 2007 Jan;23(1):108-10.
  16. Khalaj Abadi Farahani F, Ebadifar Azar F. Comparing the effect of peer-led versus adult-led AIDS education on knowledge, attitude and self-efficacy of female students in high schools in 4th region of education ministry in Tehran, using socio-cognitive theory, 2002-2003. J Reprod Infertil 2004 Jan-Mar;5(1):77-91.
  17. Kim CR, Free C. Recent evaluations of the peer-led approach in adolescent sexual health education: a systematic review. Int Fam Plan Perspect 2008 Jun;34(2):89-96.
  18. Crotty M, Prendergast J, Battersby MW, Rowett D, Graves SE, Leach G, et al. Self-management and peer support among people with arthritis on a hospital joint replacement waiting list: a randomized controlled trial. Osteoarthritis Cartilage 2009 Nov;17(11):1428-33.
  19. Fritz MA, Speroff L. Clinical gynecologic endocrinology and infertility. 8th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins;2011:539-40.
  20. Haidari F, Akrami A, Sarhadi M, Mohammad Shahi M. Prevalence and Severity of Primary Dysmenorrhea and its Relation to Anthropometric Parameters. Journal of Faculty of Nursing and Midwifery, Tehran University of Medical Sciences.2011; 17(1): 70-77.
  21. Molazem Z, Alhani F, Anooshe M, Vagharseyyedin SA. Epidemiology of dysmenorrhea with dietary habits and exercise. Zahedan J Res Med Sci (ZJRMS) 2011; 13(3): 41-45.
مجله زنان، مامایی و نازایی ایران
دوره 17، شماره 106 - شماره پیاپی 106
هفته چهارم تیرماه 1393
تیر 1393
صفحه 8-15

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار