مقایسه دو روش درمانی پلکانی و سنتی در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک با استفاده از داروی کلومیفن ‌سیترات

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.

2 استادیار گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.

3 دانشیار گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.

4 دانشجوی پزشکی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.

5 دستیار تخصصی زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.

6 استادیار گروه پزشکی اجتماعی، مرکز تحقیقات گوارش و کبد، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.

چکیده

مقدمه: عدم تخمک‌گذاری مزمن، یکی از شایع‌ترین علل ناباروری در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک است و روش‌های مختلفی برای درمان آن وجود دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین کارایی پروتکل پلکانی با استفاده از کلومیفن ‌سیترات در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و مقایسه آن با رژیم‌های سنتی انجام شد.
روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده‌ دوسوکور در سال‌های 98-1397 بر روی 60 بیمار PCOS در بیمارستان بعثت سنندج انجام شد. افراد به‌طور تصادفی در دو گروه کنترل (سنتی) و مطالعه (پلکانی) قرار گرفتند. در گروه پلکانی، بیمار از روز 5 چرخه به‌مدت 5 روز، روزانه 50 میلی‌گرم کلومیفن ‌سیترات (CC) دریافت و در صورت عدم پاسخ، دوز دارو 2 برابر شد، عدم پاسخ منجر به استفاده از دوز 150 میلی‌گرم شد. در گروه کنترل، روند تجویز CC در هر چرخه به‌مدت 5 روز با دوزهای تعیین‌ شده بود. تأثیر تجویز CC یک هفته بعد از پایان مصرف دارو با استفاده از سونوگرافی مشخص می‌شد. در پایان متغیرهای اندازه تخمک‌ها، فاصله زمانی تخمک‌گذاری، میزان بارداری و عوارض جانبی CC در دو گروه با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 18) و آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنوف و آزمون تی مقایسه شدند. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: فاصله زمانی تخمک‌گذاری در گروه پلکانی در مقایسه با گروه سنتی به‌طور معنی‌داری کوتاه‌تر بود (98/0±40/21 روز در مقابل 94/5±86/51 روز). میزان تخمک‌گذاری (40/2±72/17 در مقابل 40/4±03/19) و بارداری (10/0±93/0 در مقابل 12/0±87/0) در دو گروه‌ پلکانی و سنتی تفاوت معنی‌داری نداشت. تفاوت معنی‌داری در عوارض جانبی شدید دارو و ضخامت آندومتر در دو گروه مشاهده نشد (05/0<p).
نتیجه‌گیری: روش پلکانی، یک دوره درمانی بسیار کوتاه‌ و فاقد هرگونه اثر سوء بر تخمک‌گذاری و بارداری است، در ضمن فاقد هرگونه عوارض جانبی در بیماران مبتلا به PCOS است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Stair-step protocol vs. traditional protocol in polycystic ovary syndrome women using clomiphene citrate

نویسندگان [English]

  • Shole Shahgheibi 1
  • Farnaz Zandvakili 2
  • Fariba Seydoshohadaei 3
  • Masomeh Rezaei 3
  • Danial Khezri 4
  • Fariba Farshbaf 5
  • Khaled Rahmani 6
  • Solmaz Ghasemi 5
1 Professor, Department of Obstetrics and Gynecology, Faculty of Medicine, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Obstetrics and Gynecology, Faculty of Medicine, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran.
3 Associate Professor, Department of Obstetrics and Gynecology, Faculty of Medicine, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran.
4 Medical student, Student Research Committee, Faculty of Medicine, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran.
5 Resident, Department of Obstetrics and Gynecology, Faculty of Medicine, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran.
6 Assistant Professor, Department of Social Medicine, Gastroenterology and Liver Research Center Faculty of Medicine, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Chronic anovulation is one of the most common causes of infertility in women with polycystic ovary syndrome (PCOS) and there are several treatments for it. The present study was performed aimed to determine the efficacy of the stair-step protocol (SSP) using clomiphene citrate (CC) in patients with polycystic ovary syndrome and compare it with the traditional regimen.
Methods: This double-blind randomized clinical trial study was performed on 60 patients with PCOS in Sanandaj Besat Hospital in 2018-2019. Patients were randomly divided into control (traditional) and study (stair-step) groups. In the stair-step group, the patient received 50 mg of CC daily for 5 days from the fifth day of the cycle, and if there was no response, the dose was doubled, and failure to respond led to the use of 150 mg. In the control group, the process of CC administration in each cycle was for 5 days with the prescribed doses. The effect of CC administration was determined by ultrasonography one week after the end of the drug. Finally, the variables of egg size, ovulation interval, pregnancy rate, and CC side effects were compared in the two groups using SPSS software (version 18), Kolmogorov-Smirnov test, and t-test. P<0.05 was considered statistically significant.
Results: The ovulation period was significantly shorter in the SSP than in the control group (21.40±0.98 vs. 51.86±5.94 days). Ovulation rate (17.72±2.40 vs. 19.03±4.40) and pregnancy rate (0.87±0.12 vs. 0.93±0.10) were not significantly different between the case and control groups. Moreover, no significant difference was found between the groups regarding the side effects of CC and endometrial thickness (p>0.05).
Conclusion: SSP has a very short treatment period with no adverse effects on ovulation and pregnancy. It also has no side effects in patients with PCOS.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Clomiphene citrate
  • Polycystic ovary syndrome
  • Stair-step protocol
  • Traditional protocol

مراجع

  1. Bozdag G, Mumusoglu S, Zengin D, Karabulut E, Yildiz BO. The prevalence and phenotypic features of polycystic ovary syndrome: a systematic review and meta-analysis. Human reproduction 2016; 31(12):2841-55.
  2. Rotterdam ESHRE/ASRM‐Sponsored PCOS Consensus Workshop Group. Revised 2003 consensus on diagnostic criteria and long‐term health risks related to polycystic ovary syndrome (PCOS). Human reproduction 2004; 19(1):41-7.
  3. Hoffman BL, Schorge JO, Bradshaw KD, Halvorson LM, Schaffer JI, Corton MM. Williams gynecology. cGraw-Hill Education; 2016.
  4. Trolle B, Flyvbjerg A, Kesmodel U, Lauszus FF. Efficacy of metformin in obese and non-obese women with polycystic ovary syndrome: a randomized, double-blinded, placebo-controlled cross-over trial. Human Reproduction 2007; 22(11):2967-73.
  5. Farzaneh F, Afshar F. Comparison of ovulation induction with letrozole plus dexamethasone and letrozole alone in infertile women with polycystic ovarian disease: An RCT. International Journal of Reproductive BioMedicine 2020; 18(4):307.
  6. Tanbo T, Mellembakken J, Bjercke S, Ring E, Åbyholm T, Fedorcsak P. Ovulation induction in polycystic ovary syndrome. Acta obstetricia et gynecologica Scandinavica 2018; 97(10):1162-7.
  7. Taylor AE, McCourt B, Martin KA, Anderson EJ, Adams JM, Schoenfeld D, et al. Determinants of abnormal gonadotropin secretion in clinically defined women with polycystic ovary syndrome. The journal of clinical endocrinology & metabolism 1997; 82(7):2248-56.
  8. Pan JX, Zhang JY, Ke ZH, Wang FF, Barry JA, Hardiman PJ, et al. Androgens as double-edged swords: induction and suppression of follicular development. Hormones 2015; 14(2):190-200.
  9. Catteau-Jonard S, Dewailly D. Pathophysiology of polycystic ovary syndrome: the role of hyperandrogenism. Polycystic Ovary Syndrome 2013; 40:22-7.
  10. Horowitz E, Weissman A. The stair-step approach in treatment of anovulatory PCOS patients. Therapeutic Advances in Reproductive Health 2020; 14:2633494120908818.
  11. Thessaloniki ESHRE/ASRM-Sponsored PCOS Consensus Workshop Group. Consensus on infertility treatment related to polycystic ovary syndrome. Human reproduction 2008; 23(3):462-77.
  12. Deveci CD, Demir B, Sengul O, Dilbaz B, Goktolga U. Clomiphene citrate ‘stair-step’protocol vs. traditional protocol in patients with polycystic ovary syndrome: a randomized controlled trial. Archives of gynecology and obstetrics 2015; 291(1):179-84.
  13. Gorlitsky GA, Kase NG, Speroff LE. Ovulation and pregnancy rates with clomiphene citrate. Obstetrics and gynecology 1978; 51(3):265-9.
  14. Hurst BS, Hickman JM, Matthews ML, Usadi RS, Marshburn PB. Novel clomiphene “stair-step” protocol reduces time to ovulation in women with polycystic ovarian syndrome. American journal of obstetrics and gynecology 2009; 200(5):510-e1.
  15. Ali AA, Khalaf SF, Farahat MM. Clomiphene Citrate and Metformin. The Egyptian Journal of Hospital Medicine 2018; 72(5):4463-8.
  16. Agrawal K, Gainder S, Dhaliwal LK, Suri V. Ovulation induction using clomiphene citrate using stair–step regimen versus traditional regimen in polycystic ovary syndrome women–a randomized control trial. Journal of human reproductive sciences 2017; 10(4):261-4.
  17. Hammond MG, Halme JK, Talbert LM. Factors affecting the pregnancy rate in clomiphene citrate induction of ovulation. Obstetrics and Gynecology 1983; 62(2):196-202.
  18. Li TC, Warren MA, Murphy C, Sargeant S, Cooke ID. A prospective, randomised, cross‐over study comparing the effects of clomiphene citrate and cyclofenil on endometrial morphology in the luteal phase of normal, fertile women. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology 1992; 99(12):1008-13.
  19. Quigley MM, Berkowitz AS, Gilbert SA, Wolf DP. Clomiphene citrate in an in vitro fertilization program: hormonal comparisons between 50-and 150-mg daily dosages. Fertility and sterility 1984; 41(6):809-15.
  20. Marrs RP, Vargyas JM, Shangold GM, Yee B. The effect of time of initiation of clomiphene citrate on multiple follicle development for human in vitro fertilization and embryo replacement procedures. Fertility and Sterility 1984; 41(5):682-5.
  21. Shalev J, Goldenberg M, Kukia E, Lewinthal D, Tepper R, Mashiach S, et al. Comparison of five clomiphene citrate dosage regimens: follicular recruitment and distribution in the human ovary. Fertility and sterility 1989; 52(4):560-3.
  22. Fritz MA, Speroff L. Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility. 8nd lippincott Williams & wilkins; 2012.
  23. Jones T, Ho JR, Gualtieri M, Bruno-Gaston J, Chung K, Paulson RJ, et al. Clomiphene stair-step protocol for women with polycystic ovary syndrome. Obstetrics & Gynecology 2018; 131(1):91-5.
  24. Rebar R. Stepping Up to a Shorter Time to Ovulation in Women with PCOS. Available from: https://www.jwatch.org/na45791/2018/01/02/stepping-shorter-time-ovulation-women-with-pcos; 2018.
  25. Dura C, Demir B, Dilbaz B, Goktolga U. Clomiphene ‘Stair-step’protocol vs traditional protocol in patients with polycystic ovary syndrome (PCOS): a prospective trial. Fertility and Sterility 2011; 96(3):S90.
  26. Rozen TD. Clomiphene citrate as a preventive treatment for intractable chronic cluster headache: A second reported case with long‐term follow‐ Headache: The Journal of Head and Face Pain 2015; 55(4):571-4.
مجله زنان، مامایی و نازایی ایران
دوره 25، شماره 5
مرداد 1401
صفحه 11-17

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار