بررسی علائم بالینی و پیامدهای مادری و نوزادی در دوران بارداری و پس از زایمان، متعاقب ابتلاء به ترومبوز وریدی مغز در بیمارستان قائم مشهد طی سال‌های 95-1390

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 پزشک عمومی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

2 استادیار گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

3 دستیار تخصصی رادیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

4 استادیار گروه پژوهشی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

5 استادیار گروه بیماری‌های اعصاب، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مقدمه: ترومبوز وریدهای مغزی، یک اختلال نادر عروقی مغز است. دوران بارداری و نفاس به‌دلیل افزایش انعقادپذیری با افزایش خطر ترومبوز وریدی مغز همراه است. با توجه به مرگ‌و‌میر و ناتوانی جدی ناشی از ترومبوز وریدی مغز و اهمیت دوران بارداری و نفاس، وقوع این اختلال در این دوران بایستی مورد توجه ویژه قرار گیرد. مطالعه حاضر با هدف تعیین علائم بالینی و پیامدهای مادری و نوزادی در دوران بارداری و نفاس، متعاقب ابتلاء به ترومبوز وریدی مغز انجام گرفت.
روش‌کار: این مطالعه گذشته‌نگر بر روی ۳۰ نفر از زنان با ترومبوز وریدی مغز در دوران بارداری و نفاس بستری در بیمارستان قائم مشهد طی سال‌های 95-1390، با روش نمونه‌گیری سرشماری انجام گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته بود. اطلاعات دموگرافیک، متغیرهای بالینی شامل علائم بالینی اولیه، سینوس درگیر، وجود انفارکت و خونریزی و میزان مرگ‌و‌میر مادری و نوزادی گردآوری شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه ۱۶) و آزمون تی زوجی انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: ۱۳ نفر (3/43%) از بیماران در دوران بارداری و ۱۷ نفر (7/56%)، در دوره‌ نفاس دچار ترومبوز وریدی مغز شده بودند. تظاهر اولیه در بیش از نیمی از افراد، سردرد (7/57%) بود. سینوس ساژیتال فوقانی شایع‌ترین (70%) و سینوس سیگموئید راست، نادرترین (6/16%) سینوس درگیر بود. در بین افراد مبتلا به ترمبوز سینوس وریدی، ۴ بیمار و ۱ جنین فوت شدند که هر ۴ بیمار دچار انفارکت هموراژیک بودند.
نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت دوران بارداری و نفاس، تشخیص سریع و درمان به‌موقع ترومبوز وریدی مغز، به‌خصوص توجه به علامت سردرد، جهت بهبود پیش‌آگهی بسیار مهم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Clinical Signs, Maternal and Neonatal Outcomes Associated with Cerebral Vein Thrombosis during Pregnancy and Postpartum period in Mashhad Ghaem Hospital, 2011-2016

نویسندگان [English]

  • Arezou Sanaeipour 1
  • Atieh Mohamadzadeh Vatanchi 2
  • Zahra Rajabpour 3
  • Mehrad Majd 4
  • Fariba Zemorshidi 5
1 General practitioner, Faculty of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Obstetrics and Gynecolgy, Faculty of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
3 Resident, Department of Radiology, Faculty of Medicine, Mashhad University of Medical sciences, Mashhad, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Clinical Research, Faculty of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
5 Assistant Professor, Department of Neurology Diseases, Faculty of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Introduction: Cerebral vein thrombosis is a rare cerebrovascular disorder. Pregnancy and postpartum are associated with an increased risk of cerebral vein thrombosis due to hypercoagolopathy state. With regard to serious morbidity and mortality and the importance of pregnancy and postpartum period, special attention should be given to this disorder in this period. This study was performed with aim to determine the clinical signs and maternal and neonatal outcomes of cerebral vein thrombosis during pregnancy and postpartum period.
Methods: This retrospective study was performed on 30 women with cerebral vein thrombosis during pregnancy and postpartum period in Mashhad Ghaem Hospital from 2011-2016. Data collection tool was a researcher-made questionnaire. Demographic data, initial clinical symptoms, affected sinus, infarct and hemorrhage, and maternal and neonatal mortality were collected. Data were analyzed by SPSS software (version 16) and paired t-test. P < 0.5 was considered statistically significant.
Results: Cerebral vein thrombosis was diagnosed in 13 women (43.3%) during pregnancy and in 17 (56.7%) during postpartum period. Primary manifestation in more than half of patients was headache (57.7%). The upper sagittal sinus was the most common (70%) and the right sigmoid sinus was the rarest involved sinus (16.6%). Among patients with cerebral vein thrombosis, 4 patients and one fetus died that all 4 patients had hemorrhagic infraction.
Conclusion: Considering the importance of pregnancy and postpartum period, rapid diagnosis and timely treatment of cerebral vein thrombosis, especially pay attention to the symptom of headache, is important to improve the prognosis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cerebral vein thrombosis
  • Postpartum
  • Pregnancy

مراجع

  1. Uzar E, Ekici F, Acar A, Yucel Y, Bakir S, Tekbas G, et al. Cerebral venous sinus thrombosis: An analyses of 47 patients. Eur Rev Med Pharmacol Sci 2012; 16(11):1499-505.
  2. Khomand P, Ahsan B, Gharibi F, Khadami AH. An evaluation of the frequency of cerebral venous sinus thrombosis and its associated factors in Sanandaj, 2010-2011, Iran. Qom Univ Med Sci J 2014; 8(3):49-54.
  3. Ghoreishi SA, Niksirat A, Maghbooli M. Evaluation of Risk Factors in Patients with Cerebral Venous-Sinus Thrombosis. J Adv Med Biomed Res 2016; 24(105): 119-128.
  4. Ferro JM, Bousser MG, Canhão P, Coutinho JM, Crassard I, Dentali F, et al. European Stroke Organization guideline for the diagnosis and treatment of cerebral venous thrombosis - endorsed by the European Academy of Neurology. Eur J Neurol. 2017; 24(10):1203-1213.
  5. Ferro JM, Canhão P. Cerebral venous thrombosis: Etiology, clinical features, and diagnosis. UpToDate. Available at: http://www.uptodate.com/contents/ etiology-clinical-features-and-diagnosis-of-cerebral-venousthrombosis.
  6. Cantú C, Barinagarrementeria F. Cerebral venous thrombosis associated with pregnancy and puerperium. Review of 67 cases. Stroke. 1993; 24(12):1880-4.
  7. Aguiar SD, Canhão P, Ferro JM. Safety of Pregnancy after Cerebral Venous Thrombosis: A Systematic Review. Stroke. 2016; 47(3):713-8.
  8. Keypour F, Naghi I. Sagittal venous sinus thrombosis after cesarean section: a case report. Tehran Univ Med J (TUMJ) 2013; 71(4):265-9
  9. Devasagayam S, Wyatt B, Leyden J, Kleinig T. Cerebral Venous Sinus Thrombosis Incidence Is Higher Than Previously Thought: A Retrospective Population-Based Study. Stroke 2016; 47(9):2180-2.
  10. Shobairi E, Razazian N, Rezaei M, Shaykh Esmaeli MR. Incidence rate of cerebral venous thrombosis and its related factors in Kermanshah city in 2009-2010. Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences 2010; 15 (2):64-69.
  11. Sassi SB, Touati N, Baccouche H, Drissi C, Romdhane NB, Hentati F. Cerebral Venous Thrombosis: A Tunisian Monocenter Study on 160 Patients. Clin Appl Thromb Hemost. 2017; 23(8):1005-1009.
  12. Sidhom Y, Mansour M, Messelmani M, Derbali H, Fekih-Mrissa N, Zaouali J, et al. Cerebral venous thrombosis: clinical features, risk factors, and long-term outcome in a Tunisian cohort. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2014; 23(6):1291-5.
  13. Gunes HN, Cokal BG, Guler SK, Yoldas TK, Malkan UY, Demircan CS, et al. Clinical associations, biological risk factors and outcomes of cerebral venous sinus thrombosis. J Int Med Res. 2016; 44(6):1454-1461.
  14. Smith WS, Englash JD, Johnston SC. Cerebrovascular diseases. In: Longo DL, Fauci AS, Kasper DL, Hauser SL, Jameson JL, Loscalzo J, editors. Harrison's Principles of Internal Medicine. 18nd ed. New York: McGraw-Hill; 2012. p. 3276-8.
  15. James DK, Steer PJ, Weiner CP, Gonik B. High Risk Pregnancy: Management Options. 4nd ed. Philadelphia: Saunders/ Elsevier; 2011. p. 135.
  16. Sparaco M, Feleppa M, Bigal ME. Cerebral Venous Thrombosis and Headache-A Case-Series. Headache. 2015; 55(6):806-14.
  17. Wasay M, Kojan S, Dai AI, Bobustuc G, Sheikh Z. Headache in Cerebral Venous Thrombosis: incidence, pattern and location in 200 consecutive patients. J Headache Pain. 2010; 11(2):137-9.
  18. Vembu P, John JK, Mohammed MI, AlShubaili AF. Cerebral venous thrombosis in Kuwait. Clinical presentation, risk factors, and management. Neurosciences (Riyadh). 2011; 16(2):129-36.
  19. Foroughipoor M, Moghaddam Ahmadi A, Fadaei S, Ravankhah Moghaddam Kh, Sharifi Razavi A. Causes of Cerebral Venous Thrombosis and its Clinical Manifestation in Patients Admitted in Emergency Unit and Neurology Ward of Ghaem Hospital.  J Mazandaran Univ Med Sci 2013; 23(98): 86-90.
  20. Luo Y,  Tian X, Wang X. Diagnosis and Treatment of Cerebral Venous Thrombosis: A Review. Front Aging Neurosci. 2018; 10: 2.
  21. Mahale R, Mehta A, Varma RG, Hegde AS, Acharya PT, Srinivasa R. Decompressive surgery in malignant cerebral venous sinus thrombosis: what predicts its outcome? J Thromb Thrombolysis. 2017; 43(4):530-539.
  22. Borhani Haghighi A, Edgell RC, Cruz-Flores S, Feen E, Piriyawat P, Vora N, et al. Mortality of cerebral venous-sinus thrombosis in a large national sample. Stroke 2012; 43(1):262-4.
  23. Nasr DM, Brinjikji W, Cloft HJ, Saposnik G, Rabinstein AA. Mortality in cerebral venous thrombosis: results from the national inpatient sample database. Cerebrovasc Dis. 2013; 35(1):40-4.
مجله زنان، مامایی و نازایی ایران
دوره 22، شماره 10
دی 1398
صفحه 28-34

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار