بررسی فراوانی و عوامل مؤثر بر مرگ و میر مادران باردار استان سیستان و بلوچستان در فاصله سال های 1388-1381

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی ایرانشهر، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران.

2 دانشجوی دکترای آموزش بهداشت، مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی ایرانشهر، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران.

3 کارشناس مامایی، مرکز بهداشت استان سیستان و بلوچستان، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، ایران.

چکیده

مقدمه: مرگ و میر مادران، یکی از خطرات عمده تهدید کننده حیات انسانی و شاخص وضعیت کلی سلامت زنان در جامعه است. مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی و عوامل مؤثر بر مرگ و میر مادران باردار استان سیستان و بلوچستان انجام شد.
روش‌کار: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود و جامعه پژوهش آن شامل کلیه مادران بارداری بود که از فروردین سال 1381 تا پایان اسفند ماه سال 1388 در استان سیستان و بلوچستان فوت کرده بودند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای 3 قسمتی بود که با استفاده از پرونده های بایگانی شده در سال های مذکور در بیمارستان و مراکز بهداشت شهرستان های استان و پرسشنامه مرگ مادر باردار تکمیل شد. داده ها پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و روش های آمار توصیفی، آزمون کای دو و ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: فراوانی مرگ و میر زنان باردار مورد مطالعه، 307 مورد و میزان آن 6/82 نفر به ازای هر 100000 تولد زنده بود. بیشترین میزان مرگ و میر مادران در سال 1382 (232 نفر)، در شهرستان زاهدان (1/24%) و بیشترین تعداد متوفیان کمتر از 25 سال (41%)، سن بارداری بالای 22 هفته (3/90%)، تعداد بارداری بیش از 4 (7/70%)، فاصله بارداری 2 سال و کمتر (8/68%) داشتند و بی سواد (1/62%)، ساکن روستا (3/69%) و نیازمند مراقبت ویژه در بارداری (5/78%) بودند. اکثر افراد در بیمارستان (3/63%) و در مقطع پس از زایمان (3/79%) فوت کردند. شایعترین علت مرگ مادران، خونریزی (4/37%) بود. علت مرگ با محل فوت (001/0>p)، تعداد بارداری (03/0=p)، عامل زایمان (005/0=p)، نوع زایمان (03/0=p) و سن مادر (03/0=p) ارتباط آماری معنی داری داشت.
نتیجه‌گیری: عواملی نظیر انجام مراقبت های متناسب با دوران بارداری، رعایت فاصله 3 سال و بالاتر در بین بارداری ها، بالا بردن سطح سواد جامعه، رعایت تنظیم خانواده و عدم بارداری در سنین خیلی پایین یا بالا، در کاهش مرگ و میر مادران باردار نقش بسزایی دارد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Frequency and Effective Factors on Maternal Mortality in Sistan and Baluchistan Province, Iran, 2002-2009

نویسندگان [English]

  • Neda Mohammadinia 1
  • Tayebeh Samiezadeh Toosi 2
  • Mohammad Ali Rezaei 1
  • Fatemeh Rostaei 3
1 Lecturer of Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery of Iranshahr, Zahedan University of Medical Sciences, Zahedan, Iran.
2 Ph.D. Student of Health Education, Lecturer of Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery of Iranshahr, Zahedan University of Medical Sciences, Zahedan, Iran.
3 B.Sc. of Midwifery, Sistan and Baluchistan Health Center, Zahedan University of Medical Sciences, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Maternal mortality is a major human life threatening and indicator of women health in each country. The aim of this study was to determine the frequency and effective factors on maternal mortality in Sistan and Baluchistan province, Iran, 2002-2009.
Methods: This was a descriptive, analytical and cross-sectional study conducted on all pregnant women who died between 2001 to 2009 in Sistan and Baluchistan province, Iran. Data gathering tool was a 3 part questionnaire that was filled with archive folders of maternal mortality in hospital and health centers in different cities and villages of the province. Data were analyzed by SPSS software version 16 and statistical descriptive tests included chi-square and ANOVA. P value less than 0.05 was considered statistically significant.
Results: The frequency of maternal mortality was 307 cases in the province and mortality rate was 82.6 per 100000 live births. The most rate of deaths were in 2003 (232 deaths), in Zahedan, Iran (24.1%), age less than 25 years (41%), gestational age more than 22 weeks ( 90.3%), gravidity more than four (70.7%), 0-2 years interval between pregnancy (68.8%) ,uneducated (62.1%), resident in village (69.3%) , need to intensive care (78.5%), death in hospital (63.3%), post partum death (79.3%). The most common cause of death was bleeding (37.4%). Cause of maternal mortality had significant relationship with place of death (p<0.001), gravidity (p=0.03), delivery agent (p=0.005) and delivery type (p=0.03), age of mother (p=0.03).
Conclusion: Maternal mortality rate can reduce by effective and active fallow up, interval between pregnancies≥ 3 years, raising the level of education, family planning and no pregnancy in very young ages or very old ages.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mortality
  • Delivery/Obstetric
  • pregnancy
  • prenatal care