مقایسه وضعیت بافت استخوانی مهره های کمری زنان ورزشکار (یوگا و پیاده روی) و غیر ورزشکار یائسه

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تربیت بدنی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران.

2 استادیار گروه طب ورزش، مرکز آموزش عالی کاشمر، کاشمر، ایران.

3 دانشیار گروه زنان و مامایی، مرکز تحقیقات اختلالات تخمک گذاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

4 استادیار گروه فیزیولوژی ورزشی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

مقدمه: پوکی استخوان، شایع‌ترین بیماری متابولیک استخوان است که با تغییر و تخریب ساختار اسکلتی و افزایش احتمال خطر شکستگی شناخته می‌شود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه وضعیت بافت استخوانی مهره‌های کمری زنان ورزشکار (یوگا و پیاده روی) و زنان غیر ورزشکار یائسه انجام شد.
روش‌کار: مطالعه حاضر از نوع تحقیقات علّی مقایسه‌ای پس از وقوع و از نوع کاربردی است که در سال 1392 در مرکز سنجش تراکم استخوان کوثر بیمارستان امام رضا (ع) مشهد بر روی 33 زن یائسه (48-64 سال) در سه گروه یوگا، پیاده روی و غیر ورزشکار به طور تصادفی انجام گرفت که زنان ورزشکار حداقل دارای 5 سال سابقه شرکت در فعالیت های ورزشی یوگا و پیاده روی را داشتند که به صورت منظم سه جلسه در هفته و هر جلسه یک ساعت به فعالیت در رشته یوگا و پیاده روی می پرداختند و گروه غیر ورزشکار سابقه هیچ گونه فعالیت ورزشی نداشتند. تراکم مواد معدنی استخوان مهره های کمری با دستگاه جذب سنجی دوتایی انرژی اشعه ایکس (DEXA) اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 16) و آزمون های تحلیل واریانس یک‌ طرفه، تعقیبی توکی، همگنی واریانس لون و شاپیرو - ویلک انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: میزان تراکم مواد معدنی مهره های کل کمری زنان ورزشکار یائسه به طور معنی داری بالاتر از همتایان غیر ورزشکار آنها بود (012/0=p). مقایسه بین گروه ها نشان داد که گروه پیاده روی بیشترین میزان تراکم مواد معدنی مهره های کل کمری را نسبت به دو گروه یوگا و کنترل دارا بود و گروه یوگا نیز نسبت به گروه کنترل از تراکم مواد معدنی بالاتری برخوردار بود.
نتیجه‌گیری: انجام برنامه های ورزشی یوگا و پیاده روی توسط زنان یائسه می تواند باعث افزایش تراکم مواد معدنی مهره های کمری شده و به عنوان یک روش غیر دارویی مؤثر، از کاهش تراکم مواد معدنی جلوگیری کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Lumbar Spine Bone Density in Non-Athletic and Athletic (Yoga and Walking) Postmenopausal Women

نویسندگان [English]

  • Elaheh Farazmand 1
  • Mohammad Shabani 2
  • Farideh Akhlaghi 3
  • Mohammadreza Ramezanpour 4
1 M.Sc. of Physical Education, Department of Physical Education and Sport Sciences, Islamic Azad University of Mashhad, Mashhad, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Sports Medicine, School of Kashmar, Kashmar, Iran.
3 Associate Professor, Department of Obstetrics and Gynecology, Ovulation Dysfunction Research Center, School of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
4 Assistant Professor of Exercise Physiology, Department of Physical Education and Sport Sciences, Islamic Azad University, Mashhad Branch, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Osteoporosis is the most common metabolic bone disease that is known with alteration and destruction of skeletal structure and increase in fracture risk. This study was done to compare lumbar spine bone density in non-athletic and athletic (yoga and walking) postmenopausal women.
Methods: The study was a causal-comparative research and applied after the fact that was conducted in Kosar densitometry center, Mashhad, Iran in 2013 on 33 postmenopausal women aged 48-64 years. Participants were divided into three groups: yoga, walking and non-athletes. Athletic women had physical activity at least 5 years experience in yoga and walking,  regularly three times per week and one hour for each session and non-athletic women did not experience any physical activity. Bone mineral density of the lumbar spine were measured and compared by Dual-energy X-ray absorptiometry (DEXA). Data were analyzed using SPSS software version 16 and ANOVA, Tukey, Shapiro-Wilk was done. P value less than 0.05 was considered significant.
Results: The mineral density of the lumbar spine in postmenopausal athletic women was significantly higher than non-athletic counterparts (p=0.012). Comparisons between groups showed that walking group had the highest amount of mineral density of the lumbar spine compared to yoga and control group and yoga group showed higher amount of mineral density compared to the control group.
Conclusion: Postmenopausal women's sports programs such as yoga and walking can increase bone mineral density of the lumbar spine and could be use as an effective non-pharmacological methods of preventing bone mineral density loss.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bone Density
  • lumbar spine
  • Menopause
  • Osteoporosis
  • walking
  • Yoga