تعیین اثر رفلکسولوژی شبکه خورشیدی کف پا بر شدت تهوع و استفراغ نیمه اول بارداری: یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

2 استادیار گروه مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری و مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

3 استادیار گروه طب سوزنی، دانشکده طب سنتی ایرانی و مکمل، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

4 استاد گروه آمار زیستی، مرکز تحیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

مقدمه: تهوع و استفراغ، جزء شایع‌ترین شکایات گوارشی زنان در اوایل بارداری محسوب می‌شود که می‌تواند مشکلات فراوانی در زتدگی فردی و احتماعی زنان باردار بگذارد و با توجه به اینکه تحقیقی در مورد تأثیر رفلکسولوژی شبکه خورشیدی کف پا بر تهوع و استفراغ حاملگی در سطح ایران و جهان یافت نشد، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر رفلکسولوژی شبکه خورشیدی کف پا بر شدت تهوع و استفراغ نیمه اول بارداری انجام شد.
روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی در سال 1397 بر روی 73 زن باردار در هفته 20-8 بارداری که به یکی از سه مرکز جامع سلامت مشهد شامل نجفی، امیرالمومنین (ع) و وحدت مراجعه کرده بودند، انجام شد. افراد به‌صورت تصادفی به دو گروه رفلکسولوژی (36 نفر) و کنترل (37 نفر) تقسیم شدند. این مطالعه به ‌مدت 10 روز و در 3 مرحله انجام شد و نمرات تهوع و استفراغ توسط شاخص رودز اندازه‌‌گیری شد. در روزهای 3-1 هیچ مداخله‌ای انجام نشد. در روزهای 7-4 در گروه مورد روزانه یک جلسه رفلکسولوژی کف پا با تأکید به نقطه شبکه خورشیدی به‌مدت 20 دقیقه توسط پژوهشگر انجام شد و گروه کنترل تنها مراقبت‌های معمول را دریافت کردند. در روزهای 10-8 هیچ مداخله‌ای استفاده نشد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 25) و آزمون‌های آنالیز واریانس، کای اسکوئر و تی تست مستقل انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: تغییرات میانگین نمرات تهوع، استفراغ و اق زدن بعد از مداخله در گروه رفلکسولوژی نسبت به گروه کنترل، به‌ترتیب 36/0 واحد (04/0=p)، 77/0 واحد (001/0>p) و 46/0 واحد (004/0=p) کاهش معنی‌داری داشت.
نتیجه‌گیری: رفلکسولوژی شبکه خورشیدی کف پا در کاهش تهوع و استفراغ و اق زدن تأثیر مثبتی دارد. با توجه به شایع بودن تهوع و استفراغ بارداری و مؤثر و بی‌خطر بودن رفلکسولوژی، استفاده از این تکنیک در بارداری توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of foot solar plexus reflexology on severity of nausea and vomiting at first half of pregnancy: A Randomized Clinical Trial

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Asadollahi 1
  • Raheleh Babazadeh 2
  • Hamid Abdi 3
  • Habibollah Esmaeily 4
1 M.Sc. Student in Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
2 Assistant professor, Department of Midwifery, Nursing and Midwifery Care Research Center, School of Nursing and Midwifery, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
3 Assistant professor, Department of Acupuncture, School of Complementary and Iranian Traditional Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
4 Professor, Department of Biostatistics, Social Determinants of Health Research Center, School of Public Health, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Nausea and vomiting are among the most common gastrointestinal complaints of women at beginning of pregnancy that can cause many social and individual problems. Since no study was found on the effect offoot solar plexus reflexology on nausea and vomiting of pregnancy in Iran, this study was performed with aim to evaluate the effect of solar plexus reflexology on severity of nausea and vomiting at first half of pregnancy.
Methods: This randomized clinical trial was conducted on 73 pregnant women at 8-20 weeks of pregnancy who referred to one of the health care centers of Najafi, Amiralmomenin and Vahdat, Mashhad in 2018. The subjects were randomly divided into two groups of reflexology (n=36) and control (n=37). This study was conducted for 10 days in three steps; the scores of nausea and vomiting were measured by Rhodes Index. No intervention was done on days 1 to 3. On days 4 to 7, intervention group received one session of foot reflexology daily for 20 minutes with emphasis on solar plexus point, and the control group received only routine care. On days 8 to10, no intervention was performed. Data were analyzed by SPSS software (version 25) and variance analysis, Chi-square and independent t-test. P<0.05 was considered statistically significant.
Results: The changes in mean score of nausea, vomiting and retching after the intervention had significant decrease in the intervention group compared to control group as 0.36 unit ( p = 0.04 ), 0.77 unit ( p< 0.001) and 0.46 unit ( p= 0.004), respectively.
Conclusion: Foot solar plexus reflexology has positive effect on gestational nausea, vomiting and retching. Since gestational nausea and vomiting is common and reflexology is safe, the use of this technique is recommended in pregnancy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nausea and vomiting
  • Pregnancy
  • Reflexology
  • Solar plexus

مراجع

  1. Bustos M, Venkataramanan R, Caritis S. Nausea and vomiting of pregnancy - What's new? Auton Neurosci 2017; 202:62-72.
  2. Wills G, Forster D. Nausea and vomiting in pregnancy: what advice do midwives give? Midwifery 2008; 24(4):390-8.
  3. Heitmann K, Solheimsnes A, Havnen GC, Nordeng H, Holst L. Treatment of nausea and vomiting during pregnancy—a cross-sectional study among 712 Norwegian women. Eur J Clin Pharmacol 2016; 72(5):593-604.
  4. Ezzo J, Streitberger K, Schneider A. Cochrane systematic reviews examine P6 acupuncture-point stimulation for nausea and vomiting. J Altern Complement Med 2006; 12(5):489-95.
  5. McParlin C, O'Donnell A, Robson SC, Beyer F, Moloney E, Bryant A, et al. Treatments for hyperemesis gravidarum and nausea and vomiting in pregnancy: a systematic review. JAMA 2016; 316(13):1392-401.
  6. Goodwin TM. Nausea and vomiting of pregnancy: an obstetric syndrome. Am J Obstet Gynecol 2002; 186(5 Suppl Understanding):S184-9.
  7. Davis M. Nausea and vomiting of pregnancy: an evidence-based review. J Perinat Neonatal Nurs 2004; 18(4):312-28.
  8. Montbriand MJ. Herbs or natural products that may cause cancer and harm: part four of a four-part series. Oncol Nurs Forum 2005; 32(1):E20-9.
  9. Khresheh R. How women manage nausea and vomiting during pregnancy: a Jordanian study. Midwifery 2011; 27(1):42-5.
  10. McCullough JE, Hughes CM. Reflexology use during pregnancy. J Yoga Physical Ther 2015; 5(2):1.
  11. Razmjoo N, Yousefi F, Esmaeeli H, Azizi H, Lotfalizadeh M. Effect of foot reflexology on pain and anxiety in women following elective cesarean section. Iran J Obstet Gynecol Infertil 2012; 15(1):8-16. (Persian).
  12. Tiran D. Structural reflex zone therapy in pregnancy and childbirth: a new approach. Complement Ther Clin Pract 2009; 15(4):234-8.
  13. McParlin C, Carrick-Sen D, Steen IN, Robson SC. Hyperemesis in pregnancy study: a pilot randomised controlled trial of midwife-led outpatient care. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2016; 200:6-10.
  14. Valiani M, Shiran E, Kianpour M, Hasanpour M. Reviewing the effect of reflexology on the pain and certain features and outcomes of the labor on the primiparous women. Iran J Nurs Midwifery Res 2010; 15(Suppl 1):302-10.
  15. Dumont TQ. The solar plexus or abdominal brain. New York: Cosimo Classics; 2010.
  16. Crane B. The complete illustrated guide to reflexology: massage your way to health and well-being. London: HarperCollins; 2011.
  17. McCullough JE, Liddle SD, Sinclair M, Close C, Hughes CM. The physiological and biochemical outcomes associated with a reflexology treatment: a systematic review. Evid Based Complement Alternat Med 2014; 4(5):21-6.
  18. Wyatt G, Sikorskii A, Rahbar MH, Victorson D, You M. Health-related quality-of-life outcomes: a reflexology trial with patients with advanced-stage breast cancer. Oncol Nurs Forum 2012; 39(6):568-77.
  19. Shobeiri F, Manoucheri B, Parsa P, Roshanaei G. Effects of counselling and sole reflexology on fatigue in pregnant women: a randomized clinical trial. J Clin Diagn Res 2017; 11(6):Qc01-4.
  20. Tiran D. Reflexology in pregnancy and childbirth e-book. New York: Elsevier Health Sciences; 2010.
  21. Pourghaznein T, Ghafari F. The effect of sole reflexology on severity of fatigue in pregnant women. J Hayat 2007; 12(4):5-11. (Persian).
  22. Mirzaei F, Kaviani M, Jafari P. Effect of foot reflexology on duration of labor and severity of first-stage labor pain. Iran J Obstet Gynecol Infertil 2010; 13(1):27-32. (Persian).
  23. Wang SM, DeZinno P, Fermo L, William K, Caldwell-Andrews AA, Bravemen F, et al. Complementary and alternative medicine for low-back pain in pregnancy: a cross-sectional survey. J Altern Complement Med 2005; 11(3):459-64.
  24. World Medical Association General Assembly. World Medical Association Declaration of Helsinki: Ethical principles for medical research involving human subjects. HIV Clin Trials 2001; 2(1):92-5.
  25. Sanjari M, Zahedi F, Aalaa M, Peimani M, Parsapoor A, Cheraghi MA, et al. Code of ethics for Iranian nurses. Iran J Med Ethics Hist Med 2011; 5(1):17-28.
  26. Ozdelikara A, Tan M. The effect of reflexology on chemotherapy-induced nausea, vomiting, and fatigue in breast cancer patients. Asia Pac J Oncol Nurs 2017; 4(3):241-9.
  27. Chainakin P. Effects of hand reflexology on nausea, retching and vomiting in cancer patients receiving chemotherapy. Bangkok: Mahidol University; 2006.
  28. O'Brien B, Relyea MJ, Taerum T. Efficacy of P6 acupressure in the treatment of nausea and vomiting during pregnancy. Am J Obstet Gynecol 1996; 174(2):708-15.
  29. Prapti NKG, Petpichetchian W, Chongcharoen W. Development of foot massage program on nausea and vomiting for cancer patients: a literature review. Nurse Med J Nurs 2012; 2(1):325-55.
  30. Kim JI, Lee MS, Kang JW, Choi DY, Ernst E. Reflexology for the symptomatic treatment of breast cancer: a systematic review. Integr Cancer Ther 2010; 9(4):326-30.
  31. Billhult A, Bergbom I, Stener-Victorin E. Massage relieves nausea in women with breast cancer who are undergoing chemotherapy. J Altern Complement Med 2007; 13(1):53-7.
  32. Yang JH. The effects of foot reflexology on nausea, vomiting and fatigue of breast cancer patients undergoing chemotherapy. Taehan Kanho Hakhoe Chi 2005; 35(1):177-85.
  33. Yoosefian MN, Ezzati Z, Arbabi F, Manoochehri H, Zayeri F. The effect of reflexotherapy on chemotherapy-induced vomiting of patients. Adv Nurs Midwifery 2012; 22(7):60-8.
  34. Close C, Sinclair M, Cullough JM, Liddle D, Hughes C. A pilot randomised controlled trial (RCT) investigating the effectiveness of reflexology for managing pregnancy low back and/or pelvic pain. Complement Ther Clin Pract 2016; 23:117-24.
مجله زنان، مامایی و نازایی ایران
دوره 22، شماره 6
شهریور 1398
صفحه 54-64

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار