ارتقای عملکرد زنان باردار در سلامت دهان و دندان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 مربی گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

2 کارشناس ارشد پرستاری، مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری، بیمارستان ابن سینا، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

3 استادیار گروه زنان و مامایی، مرکز تحقیقات سلامت زنان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

4 کارشناس ارشد پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، سبزوار، ایران.

چکیده

مقدمه: تغییرات فیزیولوژیک بدن مادر در دوران بارداری موجب حساسیت بیشتر این گروه نسبت به بیماری های دهان و دندان شده که می تواند بر سلامت مادر و کودک تاثیرات مهمی داشته باشد. از طرفی معاینات مکرر دوران بارداری فرصت مناسبی برای آموزش بهداشت دهان و دندان به مادران باردار می باشد.
روش کار: این مطالعه تجربی دوگروهه با طرح پیش آزمون – پس آزمون بر روی 144 نفر از زنان باردار واجد شرایط مراجعه کننده جهت کنترل مراقبت های بارداری به مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد انجام شد. شرکت کنندگان با تخصیص تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. برای گروه مداخله جلسات آموزشی برگزار شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه مشاهده عملکرد افراد در مورد مسواک زدن و استفاده از نخ دندان بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 5/11) و آزمون های آمار توصیفی و تحلیلی مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
یافته ها: نتایج نشان داد قبل از مداخله، میانگین و انحراف معیار عملکرد مادران در دو گروه مداخله و شاهد تفاوت معنی داری نداشت (08/0=p). در حالی که پس از مداخله میانگین عملکرد مادران در گروه مداخله به طور چشم گیری در مقایسه با گروه شاهد (001/0>p) و هم چنین در مقایسه با مرحله قبل از مداخله (001/0>p) افزایش داشت.
نتیجه‌گیری: به نظر می رسد آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی می تواند به عنوان یک روش موثر و کم هزینه در ارتقای عملکرد بهداشت دهان و دندان در مادران باردار در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Improving the performance of pregnant women in oral and dental health based on the Health Belief Model

نویسندگان [English]

  • Zahra Emami Moghadam 1
  • Seyedeh Zahra Aemmi 2
  • Salmeh Dadgar 3
  • Fatemeh Sardar Abadi 4
1 Instructor, Department of Nursing, School of Nursing and Midwifery, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
2 M.Sc. of Nursing, Psychiatry and Behavioral Sciences Research Center, Ibn-e-Sina Hospital, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
3 Assistant professor, Department of Obstetrics and Gynecology, Women's Health Research Center, School of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.
4 M.Sc. of Nursing, Sabzevar University of Medical Sciences, Sabzevar, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Physiological changes in the mother's body during pregnancy cause more sensitivity of this group to dental and oral diseases which could have a significant impact on maternal and neonatal health. However, the frequent examinations during pregnancy are an opportunity for training oral and dental health to pregnant mothers.
Methods: This two-group experimental study was performed with pretest - posttest on 144 eligible pregnant women referred for controlling prenatal care to Mashhad Health Care Centers. Participants were randomly divided into two groups of intervention and control. Training sessions were held for the intervention group. Data were collected by demographic questionnaire and viewing performance questionnaire which was about brushing and flossing. Data were analyzed using SPSS software version 11.5 and using descriptive and analytical statistics. PResults: The results showed that before the intervention, the means and standard deviations of the mothers’ performance in experimental and control groups were not significantly different (P=0.08). However, after the intervention, the mothers’ mean performance was significantly increased in the intervention group compared to the control group (P <0.0001) and compared with the pre-intervention phase (P <0.0001).
Conclusion: It seems that training based on health belief model can be considered as an effective and low-cost method to improve the performance of oral and dental health in pregnant women

کلیدواژه‌ها [English]

  • health care
  • oral and dental health
  • pregnancy
  1. Shamsi M, Hidarnia A. Niknami S. The survey of oral health in women with pregnancy in Arak city apply health belief model. J Mazandaran Univ Med Sci 2012; 22(89):104-15. (Persian).
  2. Shamsi M, Hidarnia A, Niknami S, Rafiee M, Zareban I, Karimy M. The effect of educational program on increasing oral health behavior among pregnant women: applying health belief model. Health Educ Health Prom 2014; 1(2):21-36.
  3. Offenbacher S, Lieff S, Boggess KA, Murtha AP, Madianos PN, Champagne CM, et al. Maternal periodontitis and prematurity. Part I: Obstetric outcome of prematurity and growth restriction. Ann Periodontol 2001; 6(1):164-74.
  4. Bahri N, Iliati HR, Bahri N, Sajjadi M, Boloochi T. Effects of oral and dental health education program on knowledge, attitude and short-time practice of pregnant women (Mashhad-Iran). J Mashhad Dent Sch 2012; 36(1):1-12.
  5. Basir L, Kanehmasjedi M, Dashtbozorgi B. Evaluation of the effect of repetition of oral health education in 9-10 years old students’ plaque index. Jundishapur Sci Med J 2009; 8(2):219-29. (Persian).
  6. Boggess KA, Urlaub DM, Moos MK, Polinkovsky M, El-Khorazaty J, Lorenz C. Knowledge and beliefs regarding oral health among pregnant women. J Am Dent Assoc 2011; 142(11):1275-82.
  7. Rahimi F, Shojaeezade D, Zeraati H, Akbarian M. Oral health care based on educational health belief model in child. J Health 2011; 2(1):74-81. (Persian).
  8. Sharifirad G, Entezari MH, Kamran A, Azadbakht L. The effectiveness of nutritional education on the knowledge of diabetic patients using the health belief model. J Res Med Sci 2009; 14(1):1-6.
  9. Ekhtiari YS, Majlessi F, Foroushani AR, Shakibazadeh E. Effect of a self-care educational program based on the health belief model on reducing low birth weight among pregnant iranian women. Int J Prev Med 2014; 5(1):76-82.
  10. Tsunematsu M, Kawasaki H, Masuoka Y, Kakehashi M. Factors affecting breast cancer screening behavior in Japan--assessment using the health belief model and conjoint analysis. Asian Pac J Cancer Prev 2013; 14(10):6041-8.
  11. Jeihooni AK, Hidarnia A, Kaveh M, Hajizadeh E, Askari A. Survey of osteoporosis preventive nutritional behaviors based health belief model in sample of Iranian women. Midd East J Sci Res 2014; 21(4):595-601.
  12. Kloetzel MK, Huebner CE, Milgrom P, Littell CT, Eggertsson H. Oral health in pregnancy: educational needs of dental professionals and office staff. J Public Health Dent 2012; 72(4):279-86.
  13. Hollister MC, Anema MG. Health behavior models and oral health: a review. J Dent Hyg 2004; 78(3):6.
  14. Cardenas LM, Ross DD. Effects of an oral health education program for pregnant women. J Tenn Dent Assoc 2010; 90(2):23-6.
  15. Acharya S, Bhat PV. Factors affecting oral health‐related quality of life among pregnant women. Int J Dent Hyg 2009; 7(2):102-7.