اثربخشی شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود ابعاد استرس ادراک شده ناباروری و شناخت های غیر منطقی در زنان نابارور تحت درمانIVF

نوع مقاله : اصیل پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 استاد گروه مشاوره و روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

3 دانشیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور مشهد، مشهد، ایران

4 دکترای سنجش و اندازه گیری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: ناباروری یک بحران مهم در زندگی است که می تواند باعث ایجاد استرس و به دنبال آن، شکل گیری شناخت های غیرمنطقی برای فرزندآوری در زنان نابارور شود. شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی گونه ای از روان درمانی است که با تکیه بر راهبردهای شناختی، رفتاری و فراشناختی به کاهش استرس و شناخت های غیرمنطقی افراد درگیر کمک می کند. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود ابعاد استرس ادراک شده و شناخت های غیرمنطقی مربوط به فرزندآوری در زنان نابارور تحت درمان لقاح خارج رحمی انجام شد.
روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی با طرح پیش آزمون - پس آزمون در سال 1390 بر روی زنان نابارور مراجعه کننده به مرکز تحقیقات بهداشت باروری بیمارستان ولی عصر (عج) که تحت درمان با لقاح خارج رحمی قرار گرفته بودند، انجام شد. 24 زن نابارور تحت درمان با لقاح خارج رحمی که در پرسشنامه های شناخت های غیرمنطقی مربوط به فرزندآوری و پرسشنامه مشکل ناباروری نمرات بالایی کسب کرده بودند، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. افراد گروه آزمایش 8 جلسه 2 ساعته تحت آموزش شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ نوع خدمات روان درمانی دریافت نکردند. افراد دو گروه پرسشنامه ها را در مرحله قبل و بعد از مداخله تکمیل کردند. داده ها پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 17) و آزمون های تحلیل کواریانس چند متغیره و تحلیل کواریانس تک متغیری در سطح (001/0<p) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: بین دو گروه آزمایش و کنترل از نظر کاهش ابعاد استرس ادراک شده ناباروری تفاوت معنی داری وجود داشت (001/0<p) همچنین دو گروه از نظر بهبود شناخت های غیرمنطقی برای فرزندآوری تفاوت معنی داری داشتند (001/0<p).
نتیجه‌گیری: آموزش شناخت درمانی گروهی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود ابعاد استرس ادراک شده و شناخت های غیرمنطقی مربوط به فرزندآوری در زنان نابارور تحت درمان با لقاح خارج رحمی مؤثر است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness Based Cognitive Group Therapy (MBCT) on Improving Perceived Infertility-Related Stress and Irrational Parenthood Cognitions among Infertile Women Undergoing IVF Treatment

نویسندگان [English]

  • Maliheh Shahrestani 1
  • Bahram Ali Qanbari 2
  • Seyed Hashem Nemati 3
  • Hamid Rahbardar 4
1 M.Sc. of Family Counseling, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
2 Professor of Counseling and Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor of Psychology and Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Payam Noor University of Mashhad, Mashhad, Iran.
4 Ph.D. of Assessment and Measurement, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Infertility is a major crisis in life which may cause stress and subsequent formation of irrational cognitions about childbearing in infertile women. Mindfulness Based Cognitive group Therapy (MBCT) is a form of psychotherapy based on cognitive, behavioral, and metacognitive strategies that assists the reduction of stress and irrational cognitions of involved individuals. This study sets out to investigate the effectiveness of MBCT on improving perceived Infertility-related stress and irrational parenthood cognitions among infertile women undergoing In-Vitro Fertilization (IVF) treatment.
Methods: This clinical trial with pretest, post-test design was held on infertile women referred to Valiasr Reproductive Health Research Center undergoing IVF treatment in 2011. 24 infertile women who had gained high scores in irrational parenthood cognitions questionnaire and fertility problem inventory, were selected by the means of available sampling method and randomly assigned in two experimental (12 persons) and control groups (12 persons). The experimental group received 8 sessions of two hours MBCT training. The control group did not receive any mental health services. Questionnaires were completed by both experimental and control groups before and after the intervention. Collected data were analyzed by using statistical software SPSS version 17, multivariate and univariate analysis of covariance. P value less than 0.05 was considered statistically significant.
Results: There was significant differences in terms of reduction of perceived infertility-related stress in experiment and control groups (P<0.001), as well as, improvement of irrational cognitions for child bearing (P<0.001).
Conclusion: MBCT training has positive effect on improving perceived Infertility-related stress and irrational parenthood cognitions among infertile women undergoing IVF treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Infertility
  • In-Vitro Fertilization therapy
  • Irrational parenthood cognitions
  • Mindfulness based cognitive group therapy (MBCT)
  • Perceived infertility-related stress